Nihayet sakat sürücülerin kullandıkları araçlarda bulunması zorunlu kılınan sakat damgalı plaka uygulaması iptal edildi. Gözümüz aydın!
26 Eylül 2011 Güncel: Emniyet'e gönderilen resmi Uygulama Talimatı aşağıdaki gibidir:
Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 53. maddesi şu şekilde değiştirildi (Değişiklik / Resmi Gazete Tarihi: 9 Eylül 2011 Sayı: 28049):
Yeni hali: (Köşeli parantez [] içinde ve üstü çizilerek belirginleştirilen ibareler eski maddede olan ve/fakat yeni halinde kaldırılan ibareleri göstermektedir. Yani, o kısıtlamalar iptal edilmiştir)
Madde 53:
[[-]İthaline izin verilen veya ülkemizde imal edilen malul, sakat ve engellilere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi %90 ve üzerinde olan malul ve engelliler adına Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara, örneği EK:12/Z'de gösterilen, üzerinde sakatlara mahsus işaret bulunan plakalardan verilir.[/-]]
Özürlülere ait araçların trafik tescil kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında;
b) Özürlüler tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına "Araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.
ç) Özel tertibatı olmayıp, özürlülük derecesi % 90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak bizzat ithal edilen araçların tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına, "Araç sahibi özürlü kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, beş yıl içerisinde Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur. Ayrıca ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde, yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de tescil belgesine işlenir.
Talep halinde, trafik tescil kuruluşları tarafından özürlülerin araçları için ayrılmış park yerlerinden istifade etmeleri amacıyla, özürlülere örneği Ek:47’de gösterilen park kartı verilir. Park kartlarının verilmesi, kullanılması ve iptaline dair usul ve esaslar Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.
MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“Özürlü işaretinin plakalar üzerinden kaldırılması
GEÇİCİ MADDE 6 – Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, özürlülere ait özel tertibatlı araçlar ile özürlülük derecesi % 90 ve üzerinde olan özürlüler adına tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara verilmiş olan ve üzerinde özürlülere mahsus işaret bulunan tescil plakaları, araç sahiplerinin istemeleri halinde veya zayi, yıpranma ya da aracın bir başka tescil kuruluşuna nakli durumunda [[-]ek-12/Z[/-]] ek-12/U ve ek-12/V'de nitelik ve ölçüleri gösterilen tescil plakaları ile değiştirilir.” [OturanBoğa Not: Plakadaki tekerlekli sandalye damgasına işaret eden ek-12/Z iptal edilmiş. Yani, artık plakalarda sakat damgası yer almayacak]
Otopar için kullanılacak Park Kartı:
Eski hali:
Bu tür araçların trafik kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında;
a) Bizzat kullanım amacıyla malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilmiş özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin tescil belgelerine, “araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır" şeklinde şerh konulur.
Malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine, araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterlerce düzenlenmiş iş aktine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır" şeklinde şerh konulur.
Malul, sakat ve engelli tarafından bizzat kullanmak amacıyla ülkemizden satın alınarak ilk iktisap edilen özel tertibatlı araçların tescil belgelerine, “Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır" şeklinde, 2. el araç olarak satın alınmış ise, “Araç sahibinden başkasının kullanması yasaktır." şeklinde şerh konulur.
b) Özel tertibatı olmayıp, sakatlık derecesi %90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak bizzat ithal edilen yada ülkemizden satın alınan araçların tescil belgelerine, “araç sahibi malul ve engelli kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterlerce düzenlenmiş iş aktine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde adken devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi yasaktır" şeklinde şerh konulur. Ayrıca, ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde, yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de tescil belgesine işlenir.
Malul ve sakatlar tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka bir malul veya sakata devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde, bu araçlar gümrük vergisinden muaf olup, devir ve tescil işlemi ilgili gümrük müdürlüğünün iznine bağlıdır. Araç ülkemizden satın alınmış ise ilgili vergi dairesinin izninin alınması gereklidir.
Malul ve sakatlara ait özel tertibatlı araçların her ne sebeple olursa olsun, yönetmelikte izin verilen kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde; araç trafikten men edilerek bu hususta düzenlenecek bir tutanakla mer'i mevzuat çerçevesinde işlem yapılmak üzere ilgili gümrük ve maliye birimlerine intikal ettirilir.
26 Eylül 2011 Güncel: Emniyet'e gönderilen resmi Uygulama Talimatı aşağıdaki gibidir:
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 53 üncü maddesinden; “ithaline izin verilen veya ülkemizde imal edilen malul, sakat ve engellilere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi % 90 ve üzerinde olan malul ve engelliler adına özel tüketim vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara üzerinde sakatlara mahsus işaret bulunan plakalardan verilir.” Hükmü çıkarılmıştır.
Yönetmeliğin yayınlandığı tarihten itibaren tescili yapılacak özürlülere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi % 90 ve üzerinde olan özürlüler adına tescil edilecek araçlara (üzerinde engellilere mahsus işaret bulunan) plakalardan verilmeyecek, yönetmeliği 6 ncı maddesi gereğince daha önce üzerinde sakatlara mahsus işaret bululan plakalardan verilen araç sahiplerinin istemeleri veya tescil plakalarının zayi, yıpranma veya aracın bir başka tescil kuruluşuna nakli durumunda, üzerinde özürlülere mahsus işaret bulunan plakalar geri alınacak ve yönetmeliğin ek 12/u ve 12/v nitelik ve ölçüleri gösterilen tescil plakaları verilecektir.
Yine yönetmeliğin 53 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile, yurt içinden satın alınan özel tertibatlı araçların (otomatik vitesli araçlar dahil) sahibi dışında, aracı kullanmaya yeterli sürücü belgesine sahip herhangi bir kişi tarafından kullanılması mümkün hale gelmiştir.
Ancak, özürlüler tarafından ithal edilen ve özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin araç sahibi dışında bir başkası tarafından kullanılması, yine % 90 ve üzeri özürlüler tarafından ötvden muaf olarak bizzat ithal edilen araçların araç sahibi özürlü kişini kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü haricinde kullanılması MÜMKÜN DEĞİLDİR.
Ayrıca, araç tescil belgesi ve bilgisayar kayıtlarına konulması gereken diğer şerhler konulmaya devam edecektir.
Trafik denetimleri sırasında özel tertibatlı bir araçla ( otomatik vitesliler hariç) karşılaşılması durumunda, aracı kullanan kişinin özel tertibata uygun h sınıfı sürücü belgesi bulunup bulunmadığı kontrol edilecek ve uygun sürücü belgesi olmadığı anlaşılan sürücüler hakkında karayolları trafik kanununun 39/1-a maddesi gereğince yasal işlem yapılacaktır [Sürücü belgesi sınıfına göre sürmeye yetkili oldukları araçlar dışındaki araçları sürmek / 290 TL].
Yönetmeliğin 53 üncü maddesinin son fıkrasında “talep halinde, trafik tescil kuruluşları tarafından özürlülerin araçları için ayrılmış park yerlerinden istifade etmeleri amacıyla, özürlülere örneği gösterilen park kartı verilir. Park kartlarının verilmesi, kullanılması ve iptaline dair usul ve esaslar emniyet genel müdürlüğünce belirlenir.” Hükmü yer almaktadır.
Yönetmeliğin 53 üncü maddesi kapsamında adına tescil edilmiş aracı bulunan ve h sınıfı sürücü belgesi olan özürlüler ile gazilerin trafik denetleme şube müdürlükleri/büro amirliklerine müracaatları halinde kendilerine özürlüler için park kartı bastırılmak veya bilgisayar ortamında düzenlenmek suretiyle verilecektir. Özürlüler için park kartlarının geçerlilik süresi 3 yıl olup bu sürenin sonunda müracaat halinde aynı sürelerle yenilenecektir. Özürlüler için park kartlarının amacı dışında ve hak sahipleri haricinde kullanıldığının tespiti halinde, kullananlar hakkında karayolları trafik kanununun 47-01-d maddesi gereğince cezai işlem uygulanacaktır [Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere uymamak / 66 TL].
Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 53. maddesi şu şekilde değiştirildi (Değişiklik / Resmi Gazete Tarihi: 9 Eylül 2011 Sayı: 28049):
Yeni hali: (Köşeli parantez [] içinde ve üstü çizilerek belirginleştirilen ibareler eski maddede olan ve/fakat yeni halinde kaldırılan ibareleri göstermektedir. Yani, o kısıtlamalar iptal edilmiştir)
Madde 53:
[[-]İthaline izin verilen veya ülkemizde imal edilen malul, sakat ve engellilere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi %90 ve üzerinde olan malul ve engelliler adına Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara, örneği EK:12/Z'de gösterilen, üzerinde sakatlara mahsus işaret bulunan plakalardan verilir.[/-]]
Özürlülere ait araçların trafik tescil kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında;
a) Bizzat kullanım amacıyla özürlüler tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına, "Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.
b) Özürlüler tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına "Araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.
c) Özürlülük derecesi % 90’ın altında olan özürlüler tarafından bizzat kullanılmak amacıyla özel tertibatlı araçların Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak yurt içinden ilk iktisabında tescil belgelerine, "[[-]Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup,[/-]] İlk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, [[-]kiralanması, ödünç verilmesi[/-]] özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır" şeklinde şerh konulur.
ç) Özel tertibatı olmayıp, özürlülük derecesi % 90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak bizzat ithal edilen araçların tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına, "Araç sahibi özürlü kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, beş yıl içerisinde Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur. Ayrıca ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde, yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de tescil belgesine işlenir.
d) Özürlüler tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka bir özürlüye devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde, bu araçlar gümrük vergisinden muaf olup, devir ve tescil işlemi ilgili gümrük müdürlüğünün iznine bağlıdır.
e) Özel tertibatı olmayıp, özürlülük derecesi % 90 ve üzeri olan özürlüler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak yurt içinden satın alınıp ilk iktisabı yapılan araçların tescil belgelerine “[[-]araç sahibi malul ve engelli kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterlerce düzenlenmiş iş aktine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup,[/-]]İlk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.
f) Özürlülere ait yurt dışından ithal edilmiş olan özel tertibatlı araçların Yönetmelikte izin verilen kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde; araç trafikten men edilerek bu hususta düzenlenecek bir tutanakla mer'i mevzuat çerçevesinde işlem yapılmak üzere Gümrük Müsteşarlığının ilgili birimlerine intikal ettirilir.
Talep halinde, trafik tescil kuruluşları tarafından özürlülerin araçları için ayrılmış park yerlerinden istifade etmeleri amacıyla, özürlülere örneği Ek:47’de gösterilen park kartı verilir. Park kartlarının verilmesi, kullanılması ve iptaline dair usul ve esaslar Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.
MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“Özürlü işaretinin plakalar üzerinden kaldırılması
GEÇİCİ MADDE 6 – Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, özürlülere ait özel tertibatlı araçlar ile özürlülük derecesi % 90 ve üzerinde olan özürlüler adına tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara verilmiş olan ve üzerinde özürlülere mahsus işaret bulunan tescil plakaları, araç sahiplerinin istemeleri halinde veya zayi, yıpranma ya da aracın bir başka tescil kuruluşuna nakli durumunda [[-]ek-12/Z[/-]] ek-12/U ve ek-12/V'de nitelik ve ölçüleri gösterilen tescil plakaları ile değiştirilir.” [OturanBoğa Not: Plakadaki tekerlekli sandalye damgasına işaret eden ek-12/Z iptal edilmiş. Yani, artık plakalarda sakat damgası yer almayacak]
Otopar için kullanılacak Park Kartı:
Eski hali:
İthaline izin verilen veya ülkemizde imal edilen malul, sakat ve engellilere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi %90 ve üzerinde olan malul ve engelliler adına Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara, örneği EK:12/Z'de gösterilen, üzerinde sakatlara mahsus işaret bulunan plakalardan verilir.
Bu tür araçların trafik kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında;
a) Bizzat kullanım amacıyla malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilmiş özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin tescil belgelerine, “araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır" şeklinde şerh konulur.
Malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine, araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterlerce düzenlenmiş iş aktine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır" şeklinde şerh konulur.
Malul, sakat ve engelli tarafından bizzat kullanmak amacıyla ülkemizden satın alınarak ilk iktisap edilen özel tertibatlı araçların tescil belgelerine, “Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır" şeklinde, 2. el araç olarak satın alınmış ise, “Araç sahibinden başkasının kullanması yasaktır." şeklinde şerh konulur.
b) Özel tertibatı olmayıp, sakatlık derecesi %90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak bizzat ithal edilen yada ülkemizden satın alınan araçların tescil belgelerine, “araç sahibi malul ve engelli kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterlerce düzenlenmiş iş aktine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde adken devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi yasaktır" şeklinde şerh konulur. Ayrıca, ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde, yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de tescil belgesine işlenir.
Malul ve sakatlar tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka bir malul veya sakata devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde, bu araçlar gümrük vergisinden muaf olup, devir ve tescil işlemi ilgili gümrük müdürlüğünün iznine bağlıdır. Araç ülkemizden satın alınmış ise ilgili vergi dairesinin izninin alınması gereklidir.
Malul ve sakatlara ait özel tertibatlı araçların her ne sebeple olursa olsun, yönetmelikte izin verilen kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde; araç trafikten men edilerek bu hususta düzenlenecek bir tutanakla mer'i mevzuat çerçevesinde işlem yapılmak üzere ilgili gümrük ve maliye birimlerine intikal ettirilir.