İstediğiniz bilgileri vermeden önce firmanızla olan ilişkimiz hakkında kısa bir bilgi vermek istiyorum, Sena Hanım. Sitemiz olarak çeşitli zamanlarda üyelerimizi bir araya getirerek bir takım yatılı ya da günü birlik organizasyonlar düzenliyoruz. Bu organizasyonlar öncesinde mekânların uygunluğu açısından ben ve diğer sorumlu arkadaşım Gülçin Erdiş sıkı bir çalışma yapıyoruz. Bizim için en küçük ayrıntı bile çok önemli. 2005 yılında yine bir organizasyonumuz vardı. Antalya’da bir haftalık tatil yapmak istedik. Bu konuda ETS turun kapısını çaldık İstanbul’da genel merkezinize uğradık. Serdar Bey'e bu konudaki beklentilerimizi tek tek anlattık. Bize çalıştıkları oteller arasından birkaç tanesinin adını verdi. Her ne kadar bir turizm acentesiyle direk çalışsak da prensip olarak otelleri mutlaka uygunluk açısından görüyoruz. Ödemelerle ilgili kısmın dışında turizm acentesinin çalışmalarımıza etkisi olmuyor. Bizim gözümüzle göremedikleri için kendimizi teslim etmiyoruz. Hatta çoğu çalışmamızda oteli biz buluyor acenteyle anlaşmasını sağlıyoruz diyebilirim. Size bu olayı anlatma nedenim sorularınıza daha iyi ışık tutabileceğimi düşündüğüm içindir. Serdar Bey’in bize vermiş olduğu listedeki otelleri görmek için ben ve Gülçin arkadaşım atlayıp Antalya’ya gittik. Bu arada bizim de bir ön çalışmamız olmuştu. ETS’nin adını verdiği otellerin dışında 100 tane otel adı daha vardı elimizde. Bütün bu otelleri tek tek yerinde görmeden evet şu dememiz mümkün değildi. Serdar Bey’in bulduğu oteller arasında Catamaran Otel de vardı, bildiğinizi düşünerek bu ismi veriyorum. Catamaran otelin sahibiyle görüştük. Bizim ilk önceliğimiz otelin tekerlekli sandalyeye uygunluğudur. Bu her yer için geçerli bir kriterdir. İlk uygunluk sandalye kullanan engelliler için yapılır ise tüm engel grupları içinde kolaylık sağlanmış olur. Bu yüzden tüm kriterler buna göre hazırlanmalıdır engellilerin mimari sorunları yaşamaması adına. Catamaran otel sizin bildiğiniz gibi dışarıdan engelliye uygun görünmekle beraber ne yazık ki bizim tespitlerimizle öyle olmadığı ortaya çıktı. Tabii sonrasında sahibi bu ayrıntıyı çözdü mü bilemiyorum. O günün şartlarında engelli tuvaletlerine baktık. Otel girişinde engelliler için yapılmış bir tuvalet vardı. Ama ne yazık ki standartlara göre yapılmış olmasına rağmen tekerlekli sandalye girişine uygun değildi. Kapıları kapanmıyordu. Mahremiyet hakları ellerinden alınıyordu. Bunu sahibiyle paylaştık oda buna çok şaşırdı ve mahcup oldu. Sonuçta ETS ile çalışamadık bizim istediğimiz kriterlere uygun otel bulamadıkları için. Biz elimizde ki diğer otelleri de inceledik araştırdık bir otel tamamen engelliye uygun yapılmıştı sahibi engelli olduğu için her şeyi kendisine göre düzenlemişti çünkü. Orada da yer bulamadığımız için 30 oda istiyorduk çünkü kalamadık. Ve Orange County Resort Hotelde kaldık. Bize tam anlamıyla uygun olmamakla beraber en uygunu oydu. Bulduğumuz bu oteli yine merkezi İstanbul’da olan başka bir acenteye önerdik bizim adımıza onlar anlaşma yaptılar ve bu tatili gerçekleştirdik. Yani özetle bu konuda ETS o dönemde otel bulamadığı için kendileriyle uzun vadede çalışamadık.
Zaten bugün hangi firma olursa olsun bu anlamda bizlere tam çözüme ulaşmış otel ne yazık ki bulamayacaklardır. Yapılan araştırmalarda Türkiye’de 322 tane engelsiz otel görünmekle beraber tam incelemeye alındığında bu otellerin de eksikleri olduğu görülmekte. Catamaran Otel'de olduğu gibi. Bu yüzden ilk sorduğunuz soruya şöyle cevap verebilirim: Beş yıldızlı otellerin dışında otellerde kalmamız imkânsız, tekerlekli sandalye kullanıyorsak ya da yürüme güçlüğü çekiyorsak. Ki bu otellerde de çeşitli sorunlarla karşılaşıyoruz. Nasıl bir otel istiyoruz nelere dikkat ediyoruz sorunuzu ise şu şekilde özetleyeyim.
1- Engelli odası olan otellerin odalarının daha genişletilmesini istiyoruz. Tekerlekli sandalye ile odalarda hareket serbestliği çoğunda mevcut değil. Engelli odasının olması tam çözüm olmuyor yani.
2- Özel engelli odasının olması çözüm değil her odada aslında bu düşünülmeli. Çünkü otellerde en az bir en fazla beş engelli odası mevcut oysa toplu gezilerimizde zaten bizlere yeterince hitap etmeyen engelli odaları, kalabalık olduğumuz zaman hiç hitap etmiyor.
3- Odalardaki, restoranlardaki, otel girişlerinde ki tuvaletler. Birçok yerde engelli tuvaleti mevcut ama ne yazık ki tam anlamıyla engelliye uygun değil. Catamaran otel örneğinde olduğu gibi. Adı engelli tuvaleti ama tekerlekli sandalyenin hareket özgürlüğü düşünülmediği için küçük. Mahremiyet hakkı düşünülmeden sadece yapmak için yapılmış. Kapılar kapanmıyor. Öncelikle bu göz önüne alınmalıdır. Klozetlerin yüksekliğine dikkat edilmelidir. Ayrıca klozetin yan yüzlerinin genişliği ve yan alan genişliği de önemlidir. Klozetlerin tavanına bir askı takılmalıdır sandalyeden klozete geçişi kolaylaştırmak için. Lavaboların yüksekliğine dikkat edilmelidir. Bu standartlarda olmayan bir tuvaletin adının engelli tuvaleti olması, kullanılır, uygundur anlamına gelmiyor.
4- Duş kabininde olan duş tekneleri yükseklik ve biçim olarak kullanılabilir olmalıdır. Örneğin duş oturakları kullanılabilinir. Oturma bölgesinin yara yapmayan, acıtmayan, suda bozulmayan bir madde ile kaplanmasına özen gösterilmelidir. Yanlarda tutunma amaçlı kolların olması gereklidir. Havluların konulduğu bölmelerin yüksekliği bizlere göre ayarlanmalı düzenlenmelidir. Her zaman yanımızda birinin var olduğu düşüncesiyle hareket edildiği için bu ayrıntılar genelde göz ardı ediliyor, oysa tek başına tuvalete ve banyoya giriyoruz bu mahremiyetimize özen gösterilmelidir.
5- Odalardaki yatakların yüksekliği çok iyi ayarlanmalıdır. Tekerlekli sandalyeden yatağa geçişte zorluk yaşanmaması için bu önemlidir. Mobilyaların yerleşimi, odadaki serbest hareket alanı giriş ve çıkışlar iyi düzenlenmiş olmalıdır.
6- İç ve dış mekânlarda hareket özgürlüğünü tek başına sağlayabilmek için rampaların mutlaka olması gerek. Bu rampalarında tek başına çıkmaya ve inmeye uygunluğu önemlidir. Var olan rampaların üzerinde kaymayı önleyen bantlar olmalıdır.
7- Havuz alanlarına girilirken rampaların olması şart. Ayrıca havuzlara inişleri kolaylaştırmak için otellerin kendi bünyelerinde tekerlekli şezlong bulundurmaları gerekmektedir. Bu konuda Türkiye’de bildiğim kadarıyla böyle bir şezlong kullanılmamaktadır. Bununla ilgili yurt dışında örnekler vardır. Bu şezlongla ilgili örneği ekte bulabilirsiniz. Otelde kalıyoruz ama ne havuzdan ne de plajdan yardım almadan yararlanamıyoruz çoğu zaman sadece bakarak yetiniyoruz. Aramızda çok iyi yüzücüler olmasına rağmen.
8- Plaja inişler, plajdan yararlanmak. En büyük sıkıntılardan biri de budur. Ne yazık ki bu konuda hiçbir otel yeterli önemi göstermemişlerdir. Bu sorunun çözümü aslında o kadar da zor değil. Otelin plaja bağlanan bölümüne basamak yerine bir rampa yapılabilir. Yukarıda verdiğim tekerlekli şezlong örneği kullanılabilinir. Ya da iskeleye monte edilen bir lift olabilir. Kumsala inen yolun tamamı taş ile döşenmeyip ya da tamamen ince kum olarak bırakılmayıp düz bir alan yaratılabilinir. Böylelikle tekerlekli sandalye ile plaja kadar inmek mümkün olur. Ama denize ulaşmak için en kullanılır çözüm tekerlekli şezlong sistemidir. Bir de Antalya’da bulunan engelli bir bireyin kendisine göre dizayn ettiği oteldeki gibi plaja inen yolu tahta rampa ile döşemek bu da kalıcı çözümlere bir örnek olabilir.
9- Size özel bir ayrıntı belirtmek istiyorum. Bildiğim kadarıyla düzenlediğiniz tatil paketlerinin içerisinde tekne turlarınız da mevcut. Bu tekne turlarınız da mutlaka engelliler için geniş tekneler seçmeniz gerekiyor. Teknelere inip binilirken indirilen düz merdiven daha geniş olmalıdır tekneye sandalye ile girilebilecek ebatlara getirilmeli korkulukları da buna göre düzenlenmelidir.
10- Ulaşım konusuna gelince, hava ulaşımı genel olarak tercih sebebidir. Bunun nedeni zaten açıktır. Tahmin edersiniz ki otobüslerin bu konuda uygunluğu maalesef mümkün değildir. Henüz dünyanın hiçbir yerinde asansörlü şehirlerarası otobüs olduğu bilgisini almış değiliz. Doğal olarak Türkiye’de de sadece belediye araçlarında asansör kullanılmaktadır. Bu konuda Ulusoy firmasının özel bir çalışması olmuştur. Tek kişilik koltuklu araçlarıyla bir nebze çözüm bulmaya çalışmış olmalarına rağmen tam bir çözüm değildir. Otobüslere yardımsız binmek mümkün değildir. Bu konuda mutlaka deneyimli eleman çalıştırılmalıdır. Otobüse indirip bindirirken bu konuda mutlaka uzman olmak gerekir. Aksi takdirde bu karşıdaki kişinin de, engelli arkadaşımızın da paniğe kapılmasına neden olur. Yürüme güçlüğü çeken engelli arkadaşlarımız içinde basamakların alçak olması şarttır. Koltuk değneği kullanan bir engellinin basamaklardan rahat çıkması açısından. Araç içinde ki servis elemanlarının da bu konuda bilinçli olmaları şarttır. Yol boyunca tuvalet sorunlarında sonda kullanan arkadaşlara nasıl yardımcı olunacağını bilmeleri gerekmektedir.
11- Her otelde engellilere ayrılması gereken bir otopark alanı olmalıdır. Kendi araçlarıyla gelen arkadaşlar için bu önemlidir. Ve bu alan biraz geniş olmalıdır iki araç arasındaki mesafede araçtan inerken sandalyeye geçiş kolaylığını göz önüne almak gerek.
12- Hava yolculukları içinde şunları söyleyebilirim. Özellikle dış hatlarda pasaport işlemleri için engellilere özel pasaport kabinleri ve bu işleri kolaylaştıracak refakatçiler olmalı, ayrıca öncelik verilmelidir. Sanırım bu konuda tüm hava alanlarımızın dış hatları standartlar içindedir. Ve hosteslerin bu konuda deneyimli ve bilgili olması gereklidir.
13- Bu arada Sena Hanım şunu söylemeden de geçemeyeceğim. Bu projenin iki yıl önce Serdar Beyle konuşurken fikir babası olmuştuk. Sanırım firmanız iki yıl önce benim ve Gülçin Erdiş arkadaşımızın önerisini dikkate almış hayata geçirmeye karar vermiş. O zaman Serdar Bey'e önerimiz şuydu; bu işi oteller tek başına yapamaz, onları sizin gibi güçlü firmaların yönlendirmesi gerek. Biz de tek başımıza yapamayız. Bugün bu çalışmanızdan görüyorum ki bu işi ciddiye alarak kolları sıvamışsınız. Biz bir ara Gülçin arkadaşımla beraber "otellerin bir yıldızını geri alalım" şeklinde bir kampanya başlatalım diye düşünmüştük. Yine buradan aynı şeyi söylüyorum: Biz bu konuda Gülçinle yani buradaki kullanıcı adıyla CinCin ile hazırız. Siz de varım diyorsanız bu sorunu bu şekilde aşabiliriz, diye düşünüyorum.
Şimdilik bu kadar, Sena Hanım. Aslında daha çok şey var istediğimiz ama genel hatlarıyla böyle. Tabii bunların çözülmesi, tatil hakkımızı bize ne kadar kazandırır işte orası meçhul. Bunu neden söylüyorum; çünkü biz o tatil organizasyonunu hazırlarken, şimdi adını vermek istemediğim çok tanınmış oteller engellileri sezon içerisinde ağırlayamayacaklarını belirtiler. Sanırım en önemlisi beyinlerin değişmesi. Bunu yaptığımız zaman zaten kendiliğinden mimari koşullarda değişir. Sevgiler..
Oya Tekin
Havuza girmeyi kolaylaştırabilcek bir düzenek örneği
Tekerlekli şezlong örneği
Tekerlekli şezlong örneği
[size=2]Not: Bu bilgileri size email olarak gönderdim forumda tekrar yayınlayarak arkadaşlarında eksikleri tamamlamasını istedim. Muhakkak onlarında ekleyeceği şeyler vardır diye düşünüyorum.[/size]
