@Sakar_Şakir_60,
Türk Medeni Kanunu'na göre, ruhsal hastalığı olan kişilerin evlenmesi tamamen yasaklanmış değildir; ancak bu hak, resmî bir sağlık kurulu raporunun sonucuna bağlanmıştır.
Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 133. maddesi konuyu netleştirir: TMK Madde 133 - "Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbî sakınca bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler."
Bu maddeye göre, bir kişinin evlenip evlenemeyeceği kararı, hastalığın kendisine değil, hastalığın evliliğe engel teşkil edip etmediğine dair doktorların vereceği profesyonel görüşe bağlıdır.
Sorduğunuz özel hastalıklar da (Şizofreni ve Otizm) bu çerçevede değerlendirilir
Şizofreni rahatsızlığı olan kişi evlendirme memurluğuna yaptığı başvuruda, kişide ruhsal bir rahatsızlık (Şizofreni, Bipolar Bozukluk vb.) olduğunun anlaşılması durumunda, başvuru sahibi resmî bir sağlık kuruluşuna sevk edilir. Hastane, kişideki rahatsızlığın evliliğe engel olacak derecede olup olmadığına, evlilik birliğini sürdürmeye engel teşkil edip etmediğine ve ırsen çocuklara geçerek kamu sağlığına zarar verme ihtimalinin bulunup bulunmadığına bakar. Doktorlar, "evlenmesinde tıbbi sakınca yoktur" şeklinde rapor verirse, kişi evlenebilir. "Tıbbi sakınca vardır" denirse evlilik engellenir.
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) rahatsızlığı olan engellinin Medeni Kanun'da evliliğe engel olan durum, "akıl hastalığı" ve "sürekli bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun bulunma" hâlidir (TMK 145). Otizm, genellikle kişinin ayırt etme gücünü (hukuki ehliyetini) sürekli ve tam olarak ortadan kaldıran bir durum olarak kabul edilmez. Ancak Otizm'in şiddeti, eşlik eden diğer durumlar ve bireyin kendini yönetme yeteneği farklılık gösterebilir. Eğer Otizmli bireyde, hukuki işlem yapma ehliyetini (ayırt etme gücünü) sürekli olarak ortadan kaldıracak düzeyde bir zihinsel engel durumu yoksa ve evlilik birliğini sürdürebileceği düşünülüyorsa, genellikle evlenmesine engel bir durum teşkil etmez. Yine de evlendirme dairesi, emin olmak için resmî sağlık kurulu raporu isteyebilir.
Ruhsal hastalığı olan herkesin evlenmesi yasak değildir. Hukuk, kişinin durumunun evliliğe engel oluşturacak derecede olup olmadığını tıbbi bir değerlendirme ile tespit etme hakkını tanır.
Bu nedenle, evlilik başvurusu yapıldığında, ilgili hekim ve sağlık kurulu raporunun sonucu belirleyici olacaktır.