Değerli Arkadaşlar,
Engellilik sebebiyle sürücü olamaz denilen ancak bununla beraber rapor oranı %90'nın altında olanların ÖTV ve MTV'siz araç alabileceğine ilişkin mahkeme kararı aşağıda sunulmaktadır. Söz konusu kararın ardından Vergi Dairesi istinafa gitmişse de karar onanmış ve kesinlik kazanmıştır.
Ancak İdari yargıda ilk derece mahkemelerinin verdiği kararlara karşı bir üst denetim olarak bölge idare mahkemelerince DE verilen kararların Danıştay Savcısı marifetiyle olağanüstü kanun yollarından, "kanun yararına bozma" hakkı halen mahfuzdur. Eğer Bakanlık aracılığıyla veya Savcılık böyle bir hakkı kullanırsa o halde dava yeniden görülebilir veya iptali yoluna ya da başka bir hüküm kurulabileceği gözden kaçırılmamalıdır. O yüzden bu hakkı/yolu kullanmak isteyenlerin bir süre daha beklemek isabetli olacaktır düşünmekteyim.
Peki bu hakka/yola nasıl başvurulur?
1- Öncelikle emsal olabilesi için hakkınızda engellilik sebebiyle sürücü olamaz kararının verilmiş olması gerekir.
2- Engellilik durumunuzu tescil eden heyet raporunuzun olması gerekir.
3- Aşağıdaki özelge talebi/dilekçe ile vergi dairesine müracaat ederek bir red cevabı almanız gerekir
4- Vergi Dairesi Mahkemesine yine aşağıdaki kararları emsal göstererek bir dava açmalısınız.
5- Kararın kesinleşmesinde sonra bu yol ile araba alabilme ihtimali doğmaktadır.
Tekrar etmek gerekirse kanun yararına bozma hakkının ilgili makamlarca henüz kullanılmadığını, aksi yönde kararların çıkabileceği unutulmamalıdır.
T.C.
KAYSERİ
VERGİ MAHKEMESİ
ESAS NO: 2022/939
KARAR NO: 2022/1042
DAVACI: Av. İsmail Arslan
DAVALI: KAYSERİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
VEKİLİ: AV.
DAVANIN ÖZETİ : Davacı tarafından, engellilik durumuna binaen araç alımında ÖTV ve MTV istisnasından yaralanmak amacıyla Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı'na yapmış olduğu başvurunun reddine dair tesis edilen 22.11.2019 tarih ve E.135790 sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada; ÖTV Kanunu 7/2-c maddesinde yer verilen düzenleme gereğince mevcut engellik oranına göre ÖTV istisnasından yararlanmak için taşıtın özel tertibatlı olması ve bizzat kullanılması gerektiği, ancak, %81 oranında engellilik durumu gösterir raporuna istinaden özel tertibatlı araç sahibi olsa dahi engelliliğe sebep olan hastalıkları nedeniyle aracı bizzat kendisinin kullanamayacağı, yine söz konusu hastalıkları nedeniyle ehliyet de alamayacağı, tüm bu nedenlerle özel tertibatlı olarak alacağı aracın aile fertlerinden birinin kullanabileceği, bu durumun ortaya çıkmasına neden olan 4760 sayılı ÖTV Kanunu 7/2-c maddesi hükmünün Anayasa'ya aykırılığı nedeniyle somut norm denetimi yapılması gerektiği ileri sürülmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ: Davanın süresinde açılmadığı, mevcut özel tüketim vergisi mevzuatı uyarınca engellilik derecesi (tüm vücut fonksiyon kaybı oranı) %90'ın altında olan malul ve engellilerden yalnızca, engellilik durumu, bizzat kullanmak üzere ilk iktisabı yapılacak taşıtın hareket ettirici aksamında (debriyaj pedalı, fren pedalı, gaz pedalı ve/veya vites kolunda) tadilat yaptırılmasını gerektirecek (zorunlu kılacak) nitelikte olanlar, diğer şartları da haiz olmalarına bağlı olarak söz konusu istisna uygulamasından yararlanabildikleri, buna göre, özelge talep formu ekinde ibraz edilen 20/2/2019 tarihinden sonra düzenlenen Engellilik Sağlık Kurulu Raporunda, belirtilen mevcut engel durumu itibariyla ilgili Yönetmelik ve Tebliğe uygun şekilde "Sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanması gerekir" ibaresine yer verilmediği anlaşıldığından, söz konusu rapora istinaden 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun (7/2-c) maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanılmasının mümkün olmadığı, bunun yanı sıra, belirtilen değerlendirmeyi içeren yeni bir Erişkinler İçin Engellilik Sağlık Kurulu Raporu ibraz edilse dahi, ilk iktisap edilecek taşıtı bizzat kullanamayacak durumda olup sürücü belgesine haiz olmaması nedeniyle, özelge talep formunda talep edildiği şekilde yakınları tarafından kullanılmak üzere Özel Tüketim Vergisi Kanununun (7/2-c) maddesinde düzenlenen istisna uygulamasından yararlanılmasının da mümkün olmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Dava, davacının sağlık durumu nedeniyle 4760 sayılı Kanunun 7/2-c maddesinde düzenlenen özel tüketim vergisi istisnasından faydalanmak ve bunun için muvafakat verilmesi talebiyle Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı'na yapmış olduğu başvurunun reddine dair tesis edilen 22.11.2019 tarih ve E.135790 sayılı işlemin iptali istemine ilişkindir.
Öncelikle, davalı idarenin savunma dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığı iddia edilmişse de dava konusu işlemde Anayasa'nın 40.maddesi uyarınca hangi kanun yolları ve merciilere başvurulacağı ve sürelere ilişkin herhangi bir bildirimde bulunulmadığından dava konusu işlemin tebliğinin dava açma süresini başlatmayacağı, aksi halin kişilerin yargı yoluna erişim hakkını kısıtlar nitelikte olacağı sonucuna varılmış olup, davalı idarenin süre aşımına ilişkin itirazı yerinde görülmemiştir.
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 1. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabının bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisine tabi olduğu, "Diğer İstisnalar" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde; "bu Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan; a) 87.03 (hesaplanması gereken özel tüketim vergisi ve diğer her türlü vergiler dahil bedeli 200.000 TL’yi aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, engellilik derecesi %90 veya daha fazla olan malül ve engelliler tarafından,......c) 87.03 ((hesaplanması gereken özel tüketim vergisi ve diğer her türlü vergiler dahil bedeli 200.000 TL’yi aşanlar hariç)), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.Tİ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malül ve engelliler tarafından beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı"nın vergiden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.
Söz konusu istisnaya ilişkin uygulama usul ve esasları ise Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:6) ile değişik Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (II/C/1) bölümünde; "Kanunun (7/2-c) maddesi uygulaması ile ilgili olarak, istisnadan yararlanmak için taşıtın, özel tertibatlı olması ve malul veya engelli tarafından bizzat kullanılabilecek durumda olması gerektiği, bu uygulamada, taşıtı hareket ettirici aksam olarak debriyaj, fren ve gaz pedalları ile vites kolunun kabul edileceği, ilk iktisaptan önce hareket ettirici aksamda sabitlenmiş bir şekilde özel tertibat yapılması gerektiği, yapılan özel tertibatın da kişinin engelliliğiyle uyumlu olmasının zorunlu olduğu, 20/02/2019 tarihinden itibaren düzenlenen engellilik sağlık kurulu raporlarına istinaden işlem yapılabilmesi için raporun "Sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanması gerekir" değerlendirmesini içermesinin şart olduğu, bu tarihten itibaren düzenlenmekle birlikte söz konusu değerlendirmeyi içermeyen raporlara istinaden işlem yapılamayacağı, söz konusu istisna uygulamasından yararlanılabilmesi için ayrıca 'H' sınıfı veya engellilik durumu itibarıyla istisna kapsamındaki taşıtta bulunması gereken özel tertibata/tertibatlara ilişkin ibareleri (kod numarasını/numaralarını) içeren sürücü belgesini haiz olunması şart olduğu" belirtilmiştir.
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda birtakım istisnalar düzenlenmiş olup; engelliler ve malullerin bizzat kullanım amacına uygun ve özel tertibatlandırılmış araçların özel tüketim vergisinden istisna tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Yapılan yasal düzenlemede engellilik oranı esas alınmıştır.
Engellilik oranı %90 ve üzeri olan kişilerin ilk iktisap edeceği araçlarda bizzat kullanma ve özel tertibat şartı aranmazken, engellilik oranı %90 ve altında olan kişilerin engeli taşıtın hareket ettirici aksamında (debriyaj pedalı, fren pedalı, gaz pedalı ve/veya vites kolunda) tadilat yaptırılmasını zorunlu kılacak nitelikte olması gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, %81 oranında engelli olan davacının 16/10/2019 tarih ve özelge talep formu ile idareye başvurarak 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 1. fıkrasının 2. bendinde yer alan istisnadan yararlanmak istediğini bildirmiş, bu talebe cevaben davalı Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 22.11.2019 tarih ve E.135790 sayılı özelgede, davacının söz konusu engellilik durumunun Özel Tüketim Vergisi (II) sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7/2-c maddesi uygulamasından yararlanmasının mümkün olmadığının belirtildiği, özelgenin davacıya tebliği üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Olayda, engel oranı %81 olan davacının, engel oranına göre özel tüketim vergisi istisnasından yararlanabilmesi için araçta özel tertibatlı şekilde araç kullanması gerektiği, ancak Kayseri Şehir Hastanesi tarafından davacı adına düzenlenen 11/10/2019 tarihli ve 2019/...1838bdda rapor numaralı Engellilik Sağlık Kurulu Raporunda, "Serebral vasküler hastalığı, sağ hemiparezi, sağ elini günlük aktivitelerde kullanamıyor %60, yürüyüş düz zeminle sınırlı %40, epilepsi, seyrek nöbet %20, opere sol klavukal kırığı, X-Ray sol klavukalda metal plak ve vida var" teşhislerine bağlı olarak %81 engellilik derecesi tespitine yer verilmesi nedeniyle davacının özel tertibatlı da olsa araç kullanamadığı ve sürücü belgesi alamadığı görülmektedir.
Davacının engellilik durumuna ilişkin ihtilaf bulunmadığı, bununla birlikte 4760 sayılı Kanunun "Diğer İstisnalar" başlıklı 7. maddesinin 2. bendinin (c) alt bendinde engellilik oranına ilişkin bir alt sınırın yer almadığı, engel oranı ne olursa olsun tüm engellilerin istisna hükümlerinden faydalanmasının mümkün olduğu, sadece engellilik oranı %90'nın altında olanların araçlarında engelliliğine uygun özel tertibatın bulunmasının şart koşulduğu, ayrıca Anayasa'nın 61. maddesinde devletin, engellilerin korunmasını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alacağına hükmedildiği, yapılan yasal düzenlemelerle engellilerin satın alacakları araçlar, özel tüketim vergisinden istisna tutularak vergisel avantajlar getirmek suretiyle, engellilerin ekonomik olarak desteklenmesi, sosyal ve ekonomik hayata katılımlarının sağlanması amaç edinildiğinin açık olması karşısında davacının engellilik oranı her ne kadar %81 ise de sağlık durumu nedeniyle bizzat araç kullanamayacak olan davacı hakkında 4760 sayılı Kanunun 7.maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinin (a) alt bendinin uygulanması hakkaniyete ve Yasanın amacına uygun düşeceğinden, davacının özel tüketim vergisi istisnasından faydalanmak için muvafakat verilmesi talebiyle davalı idareye yapmış olduğu başvurunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 380,70-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta gideri avansının daha önce talep edilmemesi halinde kararın kesinleşmesinden sonra Mahkememizce yatıran tarafa iadesine, kararın tebliğinden itibaren otuz (30) gün içinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere, 18/11/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
YARGILAMA GİDERLERİ:
Başvuru Harcı: 80,70 TL
Posta Gideri: 300,00 TL
TOPLAM: 380,70 TL
AZLIK OYU: Anayasanın 'Vergi ödevi' başlıklı 73. maddesinde, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin temel ilkeleri düzenlenmiş olup; "Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülük kanunla konulur, kaldırılır, değiştirilir veya kaldırılır" hükmü yer almaktadır. Vergilendirmede genel kural, yasayla belirlenmiş konu ve kişilerden vergi, resim ve harç alınmasıdır. Yasakoyucu, kimi durumlarda vergi kapsamına alınan konuyu, kimi durumlarda da kişileri vergi dışında tutabileceği gibi, verginin tümünden ya da bir bölümünden vazgeçebilir. Vergi, resim ve harç yasalarında sosyal, ekonomik, mali ve kültürel amaçlı birtakım muaflık, istisna ve indirimler getirilmesi, yasa koyucunun takdirine bağlı bir konudur. Diğer bir ifadeyle yasallık ilkesi gereği, muafiyet veya istisna, kanunla tanınan bir haktır.
Vergi mahkemelerinin, idari yargı düzeninin ilk derece yargı yerleri olması, Anayasanın 125. maddesinin dördüncü fıkrası ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/2 maddesine göre de; idari yargı yetkisinin, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olması ve idari mahkemelerin, yasa koyucunun takdirine bağlı bir konu hakkında karar veremeyecek olması hususları karşısında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, mevcut yasal düzenlemede, engellilik oranı %90 ve altında olan kişilerin hastalıkları nedeniyle özel tertibatlı da olsa araç kullanamaması ve sürücü belgesi alamaması hali yasada bir boşluk bulunduğunu göstermekte ve söz konusu yasal gereksinimin de ancak kanuni düzenleme yapılmak suretiyle giderilebileceği göz önünde bulundurulduğunda, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinin (a) ve (c) alt bentlerinin Anayasa'ya aykırılığı iddiasıyla somut norm denetimi yoluna başvurulması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.
Üye
ANKARA
BÖLGE İDARE MAHKEMESİ
4. VERGİ DAVA DAİRESİ
ESAS NO: 2023/610
KARAR NO: 2024/226
İSTİNAF İSTEMİNDE BULUNAN
(DAVALI): KAYSERİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
VEKİLİ:
KARŞI TARAF (DAVACI): Av. İsmail Arslan
İSTEMİN ÖZETİ: Davacı tarafından, engellilik durumuna binaen araç alımında ÖTV ve MTV istisnasından yaralanmak amacıyla Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı'na yapmış olduğu başvurunun reddine dair 22.11.2019 tarih ve E.135790 sayılı işlemi; olayda, %81 oranında engelli olan davacının, engel oranına göre özel tüketim vergisi istisnasından yararlanabilmesi için araçta özel tertibatlı şekilde araç kullanması gerektiği, ancak Kayseri Şehir Hastanesi tarafından davacı adına düzenlenen 11/10/2019 tarihli ve 2019/...1838bdda rapor numaralı Engellilik Sağlık Kurulu Raporunda, "Serebral vasküler hastalığı, sağ hemiparezi, sağ elini günlük aktivitelerde kullanamıyor %60, yürüyüş düz zeminle sınırlı %40, epilepsi, seyrek nöbet %20, opere sol klavukal kırığı, X-Ray sol klavukalda metal plak ve vida var" teşhislerine bağlı olarak %81 engellilik derecesi tespitine yer verilmesi nedeniyle davacının özel tertibatlı da olsa araç kullanamadığı ve sürücü belgesi alamadığı, davacının engellilik durumuna ilişkin ihtilaf bulunmadığı, bununla birlikte 4760 sayılı Kanun'un "Diğer İstisnalar" başlıklı 7. maddesinin 2. bendinin (c) alt bendinde engellilik oranına ilişkin bir alt sınırın yer almadığı, engel oranı ne olursa olsun tüm engellilerin istisna hükümlerinden faydalanmasının mümkün olduğu, sadece engellilik oranı %90'nın altında olanların araçlarında engelliliğine uygun özel tertibatın bulunmasının şart koşulduğu, ayrıca Anayasa'nın 61. maddesinde devletin, engellilerin korunmasını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alacağına hükmedildiği, yapılan yasal düzenlemelerle engellilerin satın alacakları araçlar, özel tüketim vergisinden istisna tutularak vergisel avantajlar getirmek suretiyle, engellilerin ekonomik olarak desteklenmesi, sosyal ve ekonomik hayata katılımlarının sağlanması amaç edinildiğinin açık olması karşısında davacının engellilik oranı her ne kadar %81 ise de sağlık durumu nedeniyle bizzat araç kullanamayacak olan davacı hakkında 4760 sayılı Kanunun 7.maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinin (a) alt bendinin uygulanması hakkaniyete ve Yasanın amacına uygun düşeceğinden, davacının özel tüketim vergisi istisnasından faydalanmak için muvafakat verilmesi talebiyle davalı idareye yapmış olduğu başvurunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden Kayseri Vergi Mahkemesinin 18/11/2022 gün ve E:2022/939, K:2022/1042 sayılı kararının; hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanmış bulunan Kayseri Vergi Mahkemesince verilen 18/11/2022 gün ve E:2022/939, K:2022/1042 sayılı karar, aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup, dilekçede ileri sürülen iddialar anılan kararın kaldırılmasını sağlayacak durumda bulunmadığından istinaf isteminin reddine, istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin istinaf eden üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan miktarın istinaf isteminde bulunana iadesine, kesin olarak 06/02/2024 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan
Üye
Üye
….. VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞINA/DEFTARDARLIĞINA
…… TC numaralı vergi mükellefinizim. Araç alımında anayasal ve yasal haklarıma istinaden ek’li rapor ile tevsik olunduğu üzere engellilik durumum gereği ÖTV ve MTV bağışıklığından yararlanmak istiyorum.
Bilgilerini ve gereğini saygılarımla arz ve talep ederim.
Ad Soyad
TCKN
Adres
İmza
Engellilik sebebiyle sürücü olamaz denilen ancak bununla beraber rapor oranı %90'nın altında olanların ÖTV ve MTV'siz araç alabileceğine ilişkin mahkeme kararı aşağıda sunulmaktadır. Söz konusu kararın ardından Vergi Dairesi istinafa gitmişse de karar onanmış ve kesinlik kazanmıştır.
Ancak İdari yargıda ilk derece mahkemelerinin verdiği kararlara karşı bir üst denetim olarak bölge idare mahkemelerince DE verilen kararların Danıştay Savcısı marifetiyle olağanüstü kanun yollarından, "kanun yararına bozma" hakkı halen mahfuzdur. Eğer Bakanlık aracılığıyla veya Savcılık böyle bir hakkı kullanırsa o halde dava yeniden görülebilir veya iptali yoluna ya da başka bir hüküm kurulabileceği gözden kaçırılmamalıdır. O yüzden bu hakkı/yolu kullanmak isteyenlerin bir süre daha beklemek isabetli olacaktır düşünmekteyim.
Peki bu hakka/yola nasıl başvurulur?
1- Öncelikle emsal olabilesi için hakkınızda engellilik sebebiyle sürücü olamaz kararının verilmiş olması gerekir.
2- Engellilik durumunuzu tescil eden heyet raporunuzun olması gerekir.
3- Aşağıdaki özelge talebi/dilekçe ile vergi dairesine müracaat ederek bir red cevabı almanız gerekir
4- Vergi Dairesi Mahkemesine yine aşağıdaki kararları emsal göstererek bir dava açmalısınız.
5- Kararın kesinleşmesinde sonra bu yol ile araba alabilme ihtimali doğmaktadır.
Tekrar etmek gerekirse kanun yararına bozma hakkının ilgili makamlarca henüz kullanılmadığını, aksi yönde kararların çıkabileceği unutulmamalıdır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
T.C.
KAYSERİ
VERGİ MAHKEMESİ
ESAS NO: 2022/939
KARAR NO: 2022/1042
DAVACI: Av. İsmail Arslan
DAVALI: KAYSERİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
VEKİLİ: AV.
DAVANIN ÖZETİ : Davacı tarafından, engellilik durumuna binaen araç alımında ÖTV ve MTV istisnasından yaralanmak amacıyla Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı'na yapmış olduğu başvurunun reddine dair tesis edilen 22.11.2019 tarih ve E.135790 sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada; ÖTV Kanunu 7/2-c maddesinde yer verilen düzenleme gereğince mevcut engellik oranına göre ÖTV istisnasından yararlanmak için taşıtın özel tertibatlı olması ve bizzat kullanılması gerektiği, ancak, %81 oranında engellilik durumu gösterir raporuna istinaden özel tertibatlı araç sahibi olsa dahi engelliliğe sebep olan hastalıkları nedeniyle aracı bizzat kendisinin kullanamayacağı, yine söz konusu hastalıkları nedeniyle ehliyet de alamayacağı, tüm bu nedenlerle özel tertibatlı olarak alacağı aracın aile fertlerinden birinin kullanabileceği, bu durumun ortaya çıkmasına neden olan 4760 sayılı ÖTV Kanunu 7/2-c maddesi hükmünün Anayasa'ya aykırılığı nedeniyle somut norm denetimi yapılması gerektiği ileri sürülmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ: Davanın süresinde açılmadığı, mevcut özel tüketim vergisi mevzuatı uyarınca engellilik derecesi (tüm vücut fonksiyon kaybı oranı) %90'ın altında olan malul ve engellilerden yalnızca, engellilik durumu, bizzat kullanmak üzere ilk iktisabı yapılacak taşıtın hareket ettirici aksamında (debriyaj pedalı, fren pedalı, gaz pedalı ve/veya vites kolunda) tadilat yaptırılmasını gerektirecek (zorunlu kılacak) nitelikte olanlar, diğer şartları da haiz olmalarına bağlı olarak söz konusu istisna uygulamasından yararlanabildikleri, buna göre, özelge talep formu ekinde ibraz edilen 20/2/2019 tarihinden sonra düzenlenen Engellilik Sağlık Kurulu Raporunda, belirtilen mevcut engel durumu itibariyla ilgili Yönetmelik ve Tebliğe uygun şekilde "Sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanması gerekir" ibaresine yer verilmediği anlaşıldığından, söz konusu rapora istinaden 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun (7/2-c) maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanılmasının mümkün olmadığı, bunun yanı sıra, belirtilen değerlendirmeyi içeren yeni bir Erişkinler İçin Engellilik Sağlık Kurulu Raporu ibraz edilse dahi, ilk iktisap edilecek taşıtı bizzat kullanamayacak durumda olup sürücü belgesine haiz olmaması nedeniyle, özelge talep formunda talep edildiği şekilde yakınları tarafından kullanılmak üzere Özel Tüketim Vergisi Kanununun (7/2-c) maddesinde düzenlenen istisna uygulamasından yararlanılmasının da mümkün olmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Kayseri Vergi Mahkemesi'nce Mahkememizin 17/05/2022 gün ve E:2022/18, K:2022/492 sayılı kararının Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. Vergi Dava Dairesi'nin 05/10/2022 tarih ve E:2022/2069, K:2022/2247 sayılı kararı ile kaldırılması üzerine tekemmül ettiği görülen dava dosyası yeniden incelenmek suretiyle gereği görüşüldü:Dava, davacının sağlık durumu nedeniyle 4760 sayılı Kanunun 7/2-c maddesinde düzenlenen özel tüketim vergisi istisnasından faydalanmak ve bunun için muvafakat verilmesi talebiyle Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı'na yapmış olduğu başvurunun reddine dair tesis edilen 22.11.2019 tarih ve E.135790 sayılı işlemin iptali istemine ilişkindir.
Öncelikle, davalı idarenin savunma dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığı iddia edilmişse de dava konusu işlemde Anayasa'nın 40.maddesi uyarınca hangi kanun yolları ve merciilere başvurulacağı ve sürelere ilişkin herhangi bir bildirimde bulunulmadığından dava konusu işlemin tebliğinin dava açma süresini başlatmayacağı, aksi halin kişilerin yargı yoluna erişim hakkını kısıtlar nitelikte olacağı sonucuna varılmış olup, davalı idarenin süre aşımına ilişkin itirazı yerinde görülmemiştir.
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 1. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabının bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisine tabi olduğu, "Diğer İstisnalar" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde; "bu Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan; a) 87.03 (hesaplanması gereken özel tüketim vergisi ve diğer her türlü vergiler dahil bedeli 200.000 TL’yi aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, engellilik derecesi %90 veya daha fazla olan malül ve engelliler tarafından,......c) 87.03 ((hesaplanması gereken özel tüketim vergisi ve diğer her türlü vergiler dahil bedeli 200.000 TL’yi aşanlar hariç)), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.Tİ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malül ve engelliler tarafından beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı"nın vergiden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.
Söz konusu istisnaya ilişkin uygulama usul ve esasları ise Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:6) ile değişik Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (II/C/1) bölümünde; "Kanunun (7/2-c) maddesi uygulaması ile ilgili olarak, istisnadan yararlanmak için taşıtın, özel tertibatlı olması ve malul veya engelli tarafından bizzat kullanılabilecek durumda olması gerektiği, bu uygulamada, taşıtı hareket ettirici aksam olarak debriyaj, fren ve gaz pedalları ile vites kolunun kabul edileceği, ilk iktisaptan önce hareket ettirici aksamda sabitlenmiş bir şekilde özel tertibat yapılması gerektiği, yapılan özel tertibatın da kişinin engelliliğiyle uyumlu olmasının zorunlu olduğu, 20/02/2019 tarihinden itibaren düzenlenen engellilik sağlık kurulu raporlarına istinaden işlem yapılabilmesi için raporun "Sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanması gerekir" değerlendirmesini içermesinin şart olduğu, bu tarihten itibaren düzenlenmekle birlikte söz konusu değerlendirmeyi içermeyen raporlara istinaden işlem yapılamayacağı, söz konusu istisna uygulamasından yararlanılabilmesi için ayrıca 'H' sınıfı veya engellilik durumu itibarıyla istisna kapsamındaki taşıtta bulunması gereken özel tertibata/tertibatlara ilişkin ibareleri (kod numarasını/numaralarını) içeren sürücü belgesini haiz olunması şart olduğu" belirtilmiştir.
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda birtakım istisnalar düzenlenmiş olup; engelliler ve malullerin bizzat kullanım amacına uygun ve özel tertibatlandırılmış araçların özel tüketim vergisinden istisna tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Yapılan yasal düzenlemede engellilik oranı esas alınmıştır.
Engellilik oranı %90 ve üzeri olan kişilerin ilk iktisap edeceği araçlarda bizzat kullanma ve özel tertibat şartı aranmazken, engellilik oranı %90 ve altında olan kişilerin engeli taşıtın hareket ettirici aksamında (debriyaj pedalı, fren pedalı, gaz pedalı ve/veya vites kolunda) tadilat yaptırılmasını zorunlu kılacak nitelikte olması gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, %81 oranında engelli olan davacının 16/10/2019 tarih ve özelge talep formu ile idareye başvurarak 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 1. fıkrasının 2. bendinde yer alan istisnadan yararlanmak istediğini bildirmiş, bu talebe cevaben davalı Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 22.11.2019 tarih ve E.135790 sayılı özelgede, davacının söz konusu engellilik durumunun Özel Tüketim Vergisi (II) sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7/2-c maddesi uygulamasından yararlanmasının mümkün olmadığının belirtildiği, özelgenin davacıya tebliği üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Olayda, engel oranı %81 olan davacının, engel oranına göre özel tüketim vergisi istisnasından yararlanabilmesi için araçta özel tertibatlı şekilde araç kullanması gerektiği, ancak Kayseri Şehir Hastanesi tarafından davacı adına düzenlenen 11/10/2019 tarihli ve 2019/...1838bdda rapor numaralı Engellilik Sağlık Kurulu Raporunda, "Serebral vasküler hastalığı, sağ hemiparezi, sağ elini günlük aktivitelerde kullanamıyor %60, yürüyüş düz zeminle sınırlı %40, epilepsi, seyrek nöbet %20, opere sol klavukal kırığı, X-Ray sol klavukalda metal plak ve vida var" teşhislerine bağlı olarak %81 engellilik derecesi tespitine yer verilmesi nedeniyle davacının özel tertibatlı da olsa araç kullanamadığı ve sürücü belgesi alamadığı görülmektedir.
Davacının engellilik durumuna ilişkin ihtilaf bulunmadığı, bununla birlikte 4760 sayılı Kanunun "Diğer İstisnalar" başlıklı 7. maddesinin 2. bendinin (c) alt bendinde engellilik oranına ilişkin bir alt sınırın yer almadığı, engel oranı ne olursa olsun tüm engellilerin istisna hükümlerinden faydalanmasının mümkün olduğu, sadece engellilik oranı %90'nın altında olanların araçlarında engelliliğine uygun özel tertibatın bulunmasının şart koşulduğu, ayrıca Anayasa'nın 61. maddesinde devletin, engellilerin korunmasını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alacağına hükmedildiği, yapılan yasal düzenlemelerle engellilerin satın alacakları araçlar, özel tüketim vergisinden istisna tutularak vergisel avantajlar getirmek suretiyle, engellilerin ekonomik olarak desteklenmesi, sosyal ve ekonomik hayata katılımlarının sağlanması amaç edinildiğinin açık olması karşısında davacının engellilik oranı her ne kadar %81 ise de sağlık durumu nedeniyle bizzat araç kullanamayacak olan davacı hakkında 4760 sayılı Kanunun 7.maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinin (a) alt bendinin uygulanması hakkaniyete ve Yasanın amacına uygun düşeceğinden, davacının özel tüketim vergisi istisnasından faydalanmak için muvafakat verilmesi talebiyle davalı idareye yapmış olduğu başvurunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 380,70-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta gideri avansının daha önce talep edilmemesi halinde kararın kesinleşmesinden sonra Mahkememizce yatıran tarafa iadesine, kararın tebliğinden itibaren otuz (30) gün içinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere, 18/11/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
YARGILAMA GİDERLERİ:
Başvuru Harcı: 80,70 TL
Posta Gideri: 300,00 TL
TOPLAM: 380,70 TL
AZLIK OYU: Anayasanın 'Vergi ödevi' başlıklı 73. maddesinde, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin temel ilkeleri düzenlenmiş olup; "Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülük kanunla konulur, kaldırılır, değiştirilir veya kaldırılır" hükmü yer almaktadır. Vergilendirmede genel kural, yasayla belirlenmiş konu ve kişilerden vergi, resim ve harç alınmasıdır. Yasakoyucu, kimi durumlarda vergi kapsamına alınan konuyu, kimi durumlarda da kişileri vergi dışında tutabileceği gibi, verginin tümünden ya da bir bölümünden vazgeçebilir. Vergi, resim ve harç yasalarında sosyal, ekonomik, mali ve kültürel amaçlı birtakım muaflık, istisna ve indirimler getirilmesi, yasa koyucunun takdirine bağlı bir konudur. Diğer bir ifadeyle yasallık ilkesi gereği, muafiyet veya istisna, kanunla tanınan bir haktır.
Vergi mahkemelerinin, idari yargı düzeninin ilk derece yargı yerleri olması, Anayasanın 125. maddesinin dördüncü fıkrası ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/2 maddesine göre de; idari yargı yetkisinin, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olması ve idari mahkemelerin, yasa koyucunun takdirine bağlı bir konu hakkında karar veremeyecek olması hususları karşısında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, mevcut yasal düzenlemede, engellilik oranı %90 ve altında olan kişilerin hastalıkları nedeniyle özel tertibatlı da olsa araç kullanamaması ve sürücü belgesi alamaması hali yasada bir boşluk bulunduğunu göstermekte ve söz konusu yasal gereksinimin de ancak kanuni düzenleme yapılmak suretiyle giderilebileceği göz önünde bulundurulduğunda, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinin (a) ve (c) alt bentlerinin Anayasa'ya aykırılığı iddiasıyla somut norm denetimi yoluna başvurulması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.
Üye
İSTİNAF KARARI
T.C.ANKARA
BÖLGE İDARE MAHKEMESİ
4. VERGİ DAVA DAİRESİ
ESAS NO: 2023/610
KARAR NO: 2024/226
İSTİNAF İSTEMİNDE BULUNAN
(DAVALI): KAYSERİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
VEKİLİ:
KARŞI TARAF (DAVACI): Av. İsmail Arslan
İSTEMİN ÖZETİ: Davacı tarafından, engellilik durumuna binaen araç alımında ÖTV ve MTV istisnasından yaralanmak amacıyla Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı'na yapmış olduğu başvurunun reddine dair 22.11.2019 tarih ve E.135790 sayılı işlemi; olayda, %81 oranında engelli olan davacının, engel oranına göre özel tüketim vergisi istisnasından yararlanabilmesi için araçta özel tertibatlı şekilde araç kullanması gerektiği, ancak Kayseri Şehir Hastanesi tarafından davacı adına düzenlenen 11/10/2019 tarihli ve 2019/...1838bdda rapor numaralı Engellilik Sağlık Kurulu Raporunda, "Serebral vasküler hastalığı, sağ hemiparezi, sağ elini günlük aktivitelerde kullanamıyor %60, yürüyüş düz zeminle sınırlı %40, epilepsi, seyrek nöbet %20, opere sol klavukal kırığı, X-Ray sol klavukalda metal plak ve vida var" teşhislerine bağlı olarak %81 engellilik derecesi tespitine yer verilmesi nedeniyle davacının özel tertibatlı da olsa araç kullanamadığı ve sürücü belgesi alamadığı, davacının engellilik durumuna ilişkin ihtilaf bulunmadığı, bununla birlikte 4760 sayılı Kanun'un "Diğer İstisnalar" başlıklı 7. maddesinin 2. bendinin (c) alt bendinde engellilik oranına ilişkin bir alt sınırın yer almadığı, engel oranı ne olursa olsun tüm engellilerin istisna hükümlerinden faydalanmasının mümkün olduğu, sadece engellilik oranı %90'nın altında olanların araçlarında engelliliğine uygun özel tertibatın bulunmasının şart koşulduğu, ayrıca Anayasa'nın 61. maddesinde devletin, engellilerin korunmasını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alacağına hükmedildiği, yapılan yasal düzenlemelerle engellilerin satın alacakları araçlar, özel tüketim vergisinden istisna tutularak vergisel avantajlar getirmek suretiyle, engellilerin ekonomik olarak desteklenmesi, sosyal ve ekonomik hayata katılımlarının sağlanması amaç edinildiğinin açık olması karşısında davacının engellilik oranı her ne kadar %81 ise de sağlık durumu nedeniyle bizzat araç kullanamayacak olan davacı hakkında 4760 sayılı Kanunun 7.maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinin (a) alt bendinin uygulanması hakkaniyete ve Yasanın amacına uygun düşeceğinden, davacının özel tüketim vergisi istisnasından faydalanmak için muvafakat verilmesi talebiyle davalı idareye yapmış olduğu başvurunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden Kayseri Vergi Mahkemesinin 18/11/2022 gün ve E:2022/939, K:2022/1042 sayılı kararının; hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Ankara 4. Vergi Dava Dairesince işin gereği görüşüldü:Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanmış bulunan Kayseri Vergi Mahkemesince verilen 18/11/2022 gün ve E:2022/939, K:2022/1042 sayılı karar, aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup, dilekçede ileri sürülen iddialar anılan kararın kaldırılmasını sağlayacak durumda bulunmadığından istinaf isteminin reddine, istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin istinaf eden üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan miktarın istinaf isteminde bulunana iadesine, kesin olarak 06/02/2024 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan
Üye
Üye
ÖZELGE/DİLEKÇE ÖRNEĞİ
….. VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞINA/DEFTARDARLIĞINA
…… TC numaralı vergi mükellefinizim. Araç alımında anayasal ve yasal haklarıma istinaden ek’li rapor ile tevsik olunduğu üzere engellilik durumum gereği ÖTV ve MTV bağışıklığından yararlanmak istiyorum.
Bilgilerini ve gereğini saygılarımla arz ve talep ederim.
Ad Soyad
TCKN
Adres
İmza
