11.04.2022/Ankara
TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ (TNB) TOPLANTISI
Görme Engelli Hukukçular Derneği Başkanı Avukat Şerif Ali MUTLU üst yazıyı içeren belgeyi TNB Başkanı'na sundu ve kendini ve farklı STK - barolardan toplantıya katılan meslektaşlarımızı tanıttı ardından TNB'den katılım gösteren kişilerin kendilerini tanıtmalarını rica etti.
TNB Başkanı ve Samsun 1. Noteri Avukat Dursun CİN, bugün bir arada olmaktan mutluluk duyduğunu belirterek, TNB Yönetim Kurulunun yedi kişiden oluştuğunu belirterek Birlik'in yapısından ve tarihçesinden söz etti. TNB Yönetim Kurulu'nu tanıttı.
Sorunları çözmeye hazır olduklarının altını çizerek, yaşanan sorunlardan dolayı özür diledi.
Avukat Şerif Ali Mutlu, umut verici açıklamalarından dolayı TNB'ye teşekkür ederek, amaçlarının 50. yılda TNB ile yaşanan sorunların çözülmesi olduğunu belirtti. Hukukçular olarak hepimizin aynı sıralarda okuduğunu, ergin ve reşit olduğumuzu ifade ederek görme engellileri kapsayan düzenlemelerden tarihsel örnekler vererek sözlerine devam etti. Hiç kimsenin ve hiçbir makamın, görme engellilere kısıtlı gibi davranmaması gerektiğini, güven merkezleri olarak noterlerin bu tutumda bulunmamasının hayati önem arz ettiğini belirtti. Görme engellilerin farklı ayrıcalıklı bir istemde bulunmadığını, aksine kanun hükmünün uygulanması gerektiğini istediklerini dile getirdi. Görme engellileri, okuma-yazma bilmeyen kişi pozisyonuna düşürmenin doğru olmadığını ifade ederek, ilgili genelgelerin YK kararı ile kaldırılması ve görme engellilere ayrımcılık yapılmaması isteminde bulundu.
Avukat Turhan İÇLİ, görme engellilerin kısıtlı olmadıkları ve hukuk ehliyetine tam olarak sahip olduklarına yönelik kanının TBMM tarafından oy birliğiyle ortaya çıktığını ve sorunun kağıt üzerinde çözülse de alışkanlıkların kolay kaybolmadığını dile getirdi. Tapu Tüzüğü ve Bankalar Birliği Erişilebilirlik Yönetmeliğinden söz etti. TNB'nin ise 2014 yılında geriye giden bir uygulama getirdiğini belirtti. Engellilerin hukuk ehliyeti bakımından en çok kısıtlanan kişiler olduğunu ifade eden İÇLİ, bu sürecin BM EHS'yi dünyaya getirdiğini belirtti. Aradan geçen 13 yıla dikkat çekerek BM EHS md. 12'nin hükmünden söz etti. BM EHS 1 nolu Genel Yorum'un içeriğinden söz ederek, vekaleten karar almanın yerini destekli karar alma sürecinin aldığını dile getirdi. Gerçek irade ve tercihlerin ortaya çıkması için noterlerin kısıtlayıcı ve yasaklayıcı olmadan makul düzenlemelerle erişilebilir olmaları gerektiğini belirtti. Son olarak BM EHK bağlamında 09.04.2019 günlü Türkiye Sonuç Gözlem Raporu'nda da noterlerin çağ dışı iki tanık uygulanmasının son verilmesi istemine dikkat çekti. Meselenin engellinin onur meselesi haline dönüştüğünü dile getiren İÇLİ, bu uygulamanın kişiliğe saldırı arz ettiğini ve haklarını demokratik yollarla savunacaklarını belirtti.
Avukat ŞAM, 05.04.2022 günlü ve 23.03.2022 günlü olayları hatırlatarak sözü Denizli Barosu YK Üyesi Reşat GÖCEN'e devretti.
Denizli Barosu YK Üyesi Reşat GÖCEN, mevzuata ilişkin örneklerle anlatıma devam etti. Genel işlem şartları hükümlerinin yürürlüğe girmesinin ardından yaşanan değişimi derinlemesine ele alan GÖCEN, bu durumun görme engelliler bakımından elle yazılması kapsamında sorun çıkardığını ifade etti. BDDK ile görüşmelerin ardından düzenlemenin görme engellileri engelleyici niteliğinin ortadan kaldırıldığını belirtti ve Noterlik Kanunuândaki düzenlemeye dikkat çekti. Bugün mevzuatı açıklamanın ve uygulamadaki hatanın bir facia olarak yorumlandığını açıklayan GÖCEN, sözlerini teşekkür ederek sonlandırdı.
İstanbul Barosu EHM YK Başkanı Avukat Hüseyin VAROL, hazirunu saygı ile selamlayarak, noter üstatlarımızın neden bu şekilde bir hassasiyet gösterdiğine ilişkin bir bilinç okuması yapma istemi ile sözlerine başladı. Herhangi bir kişinin görme engellilerin, velisi, vasisi, koruyucusu, kayyımı olmadığını vurguladı. Sayın noterlerimiz burada özellikle 162 madde bağlamında bir çekinceyle, görme engellileri son derece onur kırıcı bir muamelede bulunduklarını belirtti. Noterlerin "Buyurun kağıt verelim, okuyabilecek misiniz?" gibi son derece aşağılayıcı tutumlarda bulunduklarını belirtti ve çarpıcı Yargıtay kararlarını aktardı. Üstatlarımızın mevzuatla argümante ettiği konunun endişeye mahal vermeyecek biçimde Yargıtay tarafından açıklandığını belirterek, halen emin olunamıyorsa, latife ederek, belki bir meteor dünyamıza çarpabilir diyebilirim, sözleriyle cümlelerine son verdi.
İzmir Barosu Avukat Müjgan BİLGEN ÖZEN, uygulamadan örnekler vermek üzere söz aldı. ASHB hukuk müşaviri olarak uzun yıllardır çalıştığını, bakanlığımızı imzası ile temsil edebildiğini ancak İzmir 7. Noterinin iki tanık olmadan işlemini yapmadığını dile getirdi. Kendisi için oldukça onur kırıcı bir işlem olduğunu dile getirerek, TİHEK'e gerçekleştirdikleri başvurudan söz etti ve bugün TNB YK'dan müjdeli bir haber beklediklerini dile getirdi.
Avukat Şerif Ali MUTLU, genelgelerin kaldırılması istemini yineledi.
TNB YK Başkanı noterlerin bize kırgın olmadığını belirtti. Sorunu çözmek adına çalışma sürdüreceklerini belirtti.
Avukat Sabit KILIÇ, engelli kişilere olumlu eylemde bulunulabileceğini ve fakat farklı muamelede bulunulamayacağını ifade ederek sözlerine başladı. Kişinin sırf görme engelli olduğu için külfet getirici işlemlere maruz bırakılmaması gerektiğini aktaran KILIÇ, seslendirilen içerik ile evrakın özdeş olmasının garanti edilmesi gerektiğini dile getirdi.
Eğitimde Görme Engelliler Derneği Başkanı Emre TAŞGIN söz aldı. Sabah öğrencilerine ders verdikten sonra öğleden sonra noterde okuma yazma bilip bilmediğinin sorgulanmasının onur kırıcı olduğunu dile getiren TAŞGIN, okumanın tek tip bir faaliyet olmadığını belirtti. 2018 yılında TNB'ye sunduğu senaryoları detaylı biçimde aktardı.
Denizli Barosu YK üyesi Reşat GÖCEN, belgenin okunması, onaylanması ve ıslak imzalanmasının ne anlama geleceğine ilişkin bir anlatımda bulundu.
Ankara Barosu Engelli Avukatlar Komisyonu Başkanı Ali KILIÇ söz aldı. Empati isteminde bulunarak çok rencide edildiklerini belirtti.
BTK Avukatı Sevgi BULUT, bir noterin kendisine "Avukat hanım, ben senin okuma yazma bildiğini nereden bileceğim?" dediğini belirtti. Noterden önce başkatibin kendilerini çevirdiklerini ifade etti. Bu durumdan kurtulmak istediklerini dile getirdi.
TNB YK Başkanı Avukat Mümin ÖZEKEN'in noterle nasıl bir sorun yaşadığını sordu.
Avukat Hüseyin VAROL, durumu açıklayarak, noterlerin yaklaşım ve görüş ayrılığından söz etti. Ayrıca işitme engellilerin yaşadığı şahit dayatmasını ve bakanlığın gönderdiği tercümanların yeminli olmaması nedeniyle noterlerce kabul edilmemesini, bunun doğal sonucu olarak da tercüman ücretlerinin işitme engelli vatandaşlar üzerinde bırakıldığını iletti. Bunun üzerine TNB başkanı ve YK üyesi bu durumun kabul edilemeyeceğini, noterlerde bu durumun yaşanmaması gerektiğini sorunların halen devam etmesi üzerine iletişim bilgilerinin paylaşılabileceğini belirttiler.
İzmir Barosu Avukat Nurdan ALLI söz aldı. Çözüme erişebileceklerine ilişkin inanç sahibi olduğunu dile getirdi.
İstanbul Barosu EHM Başkan Yardımcısı Avukat Mustafa KESKİN, TNB YK'nın soruları olup olmadığını dile getirdi.
Avukat Abdullah BATUR söz aldı. Tanıklığa ilişkin bir deneyimden söz eden BATUR, bir noterin kuzenini tanık olarak kabul etmediğini, tanımadıkları tanıkların da tanıklığı kefillikle karıştırdığını belirtti.
Avukat Şerif Ali MUTLU, toplantı gündemini toparlamak adına, genelgelerin iptal edilmesi istemimizi yineledi.
TNB YK Başkanı, sorunu çözümü için önce bizi dinlemek istediklerini, bu konuda en küçük bir önyargı veya çekince olmadığını belirtti.
TNB Hukuk Müşaviri Şevki Bey, kimsenin görme engelli meslektaşları rencide etme amacı taşıdığını düşünmediğini ve fakat bu amaç varsa bunu kınadığını dile getirdi. Düzenleyici işlemler için olabileceğini, onaylayıcı işlem için genelgenin kaldırıldığını belirtti. 2019/5 sayılı genelgenin uygulamayı izah etmek için yayınlandığını ifade etti.
TNB YK Başkanı Olgun Bey'in çok önemli bir soruna parmak bastığını ifade ederek, maalesef yargının noteri gerçek mahiyette kabul etmediğini örneklerle dile getirdi. Teknolojiden yararlanarak sorunların çözülebileceğini belirtti. 27.02.2018 tarihli 42 nolu karardan söz etti ve zaten bugün toplantıya katılan kişilerce hazırlanan senaryoları okudu. Şimdiye kadar bir sorun yaşanmamasının bir daha yaşanmayacağı anlamına gelmediğini belirtti. 1900 noterin 8000 noter çalışanının olduğunu belirtti. Başkan olarak YK adına derhal aksiyon alınacağının sözünü verdiğini ve diyaloğun sürekli olacağını belirtti.
İşbu toplantı notu İstanbul Barosu Engelli Hakları Merkezi tarafından düzenlenmiştir.
