ANA SAYFA

Hakan Özgül Mekanda Adalet ve Sakatlık sayısındaki yazısında, erişilebilir kentlerin tasarlanmasında politika üretim ve karar alma süreçlerine katılımı tartışıyor.
[...]
Bugün, kentlerin planlanmasında sivil toplum desteği halen alınmamaktadır. Doğal olarak ortaya çıkan sonuç, insanları, hayvanları ve diğer canlıları dikkate almamaktadır. Aslında, henüz daha şehir yokken ya da yapılaşma başlamamışken, tarafların bir araya gelerek konuları müzakere etmesi, sorunları en başından bertaraf edecektir. Örneğin şehirde yaşaması planlanan nüfusa bağlı olarak, eğitim, sağlık, ibadethane, sosyal çevre, meydan, konut ve ticaret alanları vb. tüm unsurlar, en başından ve herkesin katılımıyla planlanarak yapılmalıdır. Oysaki Türkiye'deki belediyeler önce üst yapıyı tamamlayıp sonra o üst yapıya uygun alt yapıyı imal etmeye çalışmaktadırlar.
[...]
Buraya tıklayarak Hakan Özgül'ün yazısının tamamını ve tartışmaları okuyabilir ve katkı sunabilirsiniz.

Süleyman Akbulut*, Mekanda Adalet ve Sakatlık sayısında kaleme aldığı yazısında, toplumdaki "normal" algısına ve bu algıya göre tasarlanan kentlerin yarattığı eşitsizliklere dikkat çekiyor. Keyifli okumalar.
[...]
İşte bu yüzden aslında sakat diye tanımlanması gereken bireylere engelli denmektedir. Bu yüzden engelli demek, aslında engellenmekten gelmektedir. Öyle ya! Bacaklarınız fonksiyonlarını kaybetmişse felçlisinizdir. Gözleriniz görme fonksiyonunu kaybetmişse körsünüzdür. Kulaklarınız duymuyorsa sağırsınızdır. Ve mesele bir yerden bir yere gitmekse, yani hareket etmekse, tekerlekli sandalyenizle, koltuk değneğinizle, beyaz bastonunuzla, kılavuz yol uygulamalarıyla, sesli ve ışıklı tabelalar yardımıyla nasıl olsa gidersiniz gitmesine ama yeter ki sakat birey ENGELLENMESİN! Yeter ki sakat bireyin fonksiyon kaybı, "normal insanların dizayn ettiğiâ" dünyadan kaynaklanan engeller yüzünden bir yetenek kaybına dönüşmesin. Herhangi bir medikal malzeme, herhangi bir yazılım, herhangi bir teknolojik cihaz ya da herhangi bir mimari düzenleme sayesinde bir yerden bir yere gidebilme yeteneğinin, bir bilgiyi edinebilme yeteneğinin, eğitim görebilmenin, çalışabilmenin, özetle herhangi bir eylemi gerçekleştirme yeteneğinin kaybedilmesine neden olunmasın!
[...]
Buraya tıklayarak Süleyman Akbulut'un yazısının tamamını ve tartışmaları okuyabilir, katkı sunabilirsiniz.

Çağrı Doğan Mekanda Adalet ve Sakatlık sayısında kaleme aldığı yazısında teknolojik gelişmelerin, toplumsal yaşamda bireyleri eşitleyen potansiyeline odaklanıyor. Keyifli okumalar.
[...]
Dijital dünyada kör, sağır ya da tekerlekli sandalye kullanıcısı olan biri de, vakit darlığı ya da yorgunluk yaşayan biri de aynı mobil uygulamayı kullanarak alışveriş yapıyor; bankacılık işlemlerini aynı yazılım üzerinden yürütüyor örneğin. Sürücüsüz araba uygulaması hayata geçip yaygınlaştığında, şoför koltuğundakinin kör olup olmadığının bir önemi kalmayacak artık. Web chat uygulaması üzerinden, çalıştığı kuruluşun müşterisiyle sohbet eden çalışanın sakat olup olmadığını, nasıl göründüğünü, cinsiyetini, nerede olduğunu ve hatta karşımızdakinin insan olup olmadığını bilmemiz mümkün değil.
Benzer şekilde, tekerlekli sandalye kullanan biri için asansör ne kadar gerekliyse, bir plazada çalışan ya da bir gökdelende oturan ve yürüme yetisine sahip biri için de o kadar gerekli. Günlük yaşamında tekerlekli araç kullanmadan yapamayan onca insanın, tekerlekli sandalye kullananlar için “tekerlekli sandalyeye mahkum” ifadesini sarf etmesi ironik gelmiyor mu artık size de?

Buraya tıklayarak Çağrı Doğan'ın yazısının tamamını ve tartışmaları okuyabilir, katkı sunabilirsiniz.

Down sendromu araştırmacısı ve aktivisti Merve Koç* tarafından beyond.istanbul Mekanda Adalet ve Sakatlık sayısında kaleme alınan yazı, Down sendromlu bireylerin kent yaşamına katılımını ele alıyor.

"Kent hakkı" kavramı Lefebvre tarafından 1968’de Paris Ayaklanmaları sırasında “Daha adil bir kentsel düzen nasıl olur?” sorusuna cevap ararken ortaya atılmıştır. Kent hakkı, herkes için eşit ve adil bir kent düşüdür. Lefebvre’e göre kent hakkı, kentin asıl sahipleri tarafından geri alınmasını ve arzulara ve ihtiyaçlara uygun şekillerde kentin yeniden dönüştürülmesini içerir. Harvey de kent hakkını var olana erişim hakkından ziyade, var olanı değiştirme hakkı olarak nitelendirmektedir. De Souza’ya göre ise kent hakkı, tüm gündelik yaşam alışkanlıklarına, insani ihtiyaçlara ve temel ihtiyaçlar dahilindeki tüm bileşenlere erişebilme hakkını betimler.

Buraya tıklayarak yazının tamamını ve Down Sendromlu Ayşegül Kara ile yapılan röportajı okuyabilirsiniz

Bülent Küçükaslan

Inside I'm Dancing, 2004 yapımı güzel bir sakat filmi. Heyecanlandıran bir başlangıca, dramatik bir hikâyeye ve etkileyici bir sona sahip. Filmi benim için özel kılan iki şey var. Birincisi, filmde sakatlar konuşuyor; ikincisi, sakatlara dönüp konuşuyor. Sanırım şöyle de ifade edebilirim: üç sakat yan yana oturup bu filmi izlesek, filmin sonunda hiç konuşmaz, (eğer sigara içiyorsak) birer sigara yakar, derin derin içimize çekeriz. Gündelik yaşamlarımızı sorgulatan bir film...

Ne var ki film sakat olmayan izleyiciler için ne ifade ediyor, emin değilim, ama istisnaları dışarda bırakarak söylersem, tekerlekli sandalye kullanan benim gibilerin hissettiklerini hissettirmediği açık. Nitekim filme dair internette bulunan yorumları okuduğumda düşündürücü iki şey gördüm...

Buraya tıklayarak yazının devamını okuyabilir ve tartışmalara katılabilirsiniz.

Bülent Küçükaslan

Herhangi bir konuda politika üretmek ya da politikalar oluşturulurken sivil toplum olarak savunu ve etkileme faaliyetlerinde bulunmak, örgütlerin ve aktivistlerin zaman içinde düşe kalka, taş üstüne taş koya koya öğrenmesi gereken bir süreçtir. Ve her ne kadar 1950 yılında kurulan bir Altı Nokta Körler Derneğimiz, 1960 yılında kurulan bir Türkiye Sakatlar Derneğimiz varsa da, uluslararası hareketlerle bütünleşmek, gerçek anlamda ihtiyaçları karşılayan politikalar üretmek, aşağıdan yukarı bir yapılanmayla etkili bir savunuculuk yapmak, maalesef Türkiye'deki sakat örgütlerinin henüz kazanabildiği bir beceri değil.
Peki ama bu neden böyle? Yani neden Türkiye'de sakatlar 50-60 yıllık STK'lara sahip olmalarına rağmen etkili bir örgütlenme yaratamadılar?

Buraya tıklayarak yazının devamını okuyabilir ve tartışmalara katılabilirsiniz.

Çağrı Doğan | Sakatlık Çalışmaları İnisiyatifi
[...]
Gayem bir bardağın boş yanına işaret etmek filan değil. Sadece artık “adam yerine konduğumuzuâ€� düşünüp rehavete kapılmak için henüz çok erken demeye çalışıyorum. Sakatlık kapitalizm tarafından üretilen bir durum ve aynı zamanda hepimizin ortak sakatlığı. Çalışmayı kutsallaştırıyor ve emeği üstünden para kazanabildiğine sevilen; kazanamadığına üvey kul muamelesi yapıyor. İşsizlik herhangi bir kapitalist ekonominin kalıcı bir özelliği ve kâr güdüsü, rekabet, verimlilik, hız vb. parametreler sakatın üretim süreçlerinden dışlanmasını meşrulaştırıyor. Liberal ayrımcılık karşıtı yasalarla, belki bireylerin önyargı ve ayrımcı tutumları bir nebze olsun önlenebilir ya da kamusal alanların daha erişilebilir olması sağlanabilir ama sistemik işsizlik sonlandırılamaz ve bireysel haklar iktisadî yapıdan daha ağır basamaz.
Hasılı kelam, sakatların toplumsal yaşama katılabilmelerinin önündeki asıl engel, sahip olunan yeti yitimi ya da insanların sakatlık hakkındaki önyargı ve yanlış bilgileri değil; pazar ekonomisi ve onun işleyiş mantığının dikte ettiği toplumsal normlar ve yarattığı insan tipidir.
[...]
Buraya tıklayarak Çağrı Doğan'ın yazısının tamamını tartışmaları okuyabilir ve katkı sunabilirsiniz.