[FONT=Verdana]SİZDEN GELENLERİ SORDUK
Okurlarımızdan sıkça aldığımız soruları gazetemizde konuk ettiğimiz Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanı Bekir Köksal’a sorduk. Köksal, son yıllarda yapılan büyük adımları anlattı ve engellilere müjde verdi:
DEVLET OTOMASYONA GEÇİYOR
Merkezi sınav sistemiyle engelli memur adayları büyük bir dertten kurtarıldı. Şimdi de rapor çilesi kaldırılıyor. Sağlık kurulu raporları artık merkezi otomasyon sistemiyle alınacak ve bunlar her kurumda kullanılabilecek.
Son yıllarda engelli politikalarıyla ilgili ciddi adımlar atılmaya başlandı. Referandumla haklarında “pozitif ayırımcılık” yapılması kararı alınan engellilerin şimdiye kadar şikayet ettiği birçok konu çözüme kavuşturuluyor. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanı Bekir Köksal’ı gazetemizde konuk ettik ve bu konuda neler yapıldığını dinledik. Köksal’a okurlarımızdan en çok gelen soruları yönelttik.
BÜROKRATLAR İSTİHDAMA DİRENİYOR
Geçen yıl kamuya 38 bin engelli alınacak denildi? Ama hâlâ birçok kadro boş. Şu an hangi aşamadayız?
2002 yılında kamu ve özelde çalışan engelli sayısı 10 bin 883 idi. 2011 Ocak ayı itibariyle bu rakam 35 bini buldu. 2002 kamuda 5 bin 777 kişi çalışıyordu. 2011 şubat ayı itibariyle çalışan sayısı 21 bine ulaştı. Bütçe kanunu geçmiş. Hükümet, engelliye bu hakkı vermiş. 38 bin kadroyu istediğiniz zaman kamu kurumlarına atama yapabilirsin demiş. Ama maalesef kamu kurumlarının yöneticileri, kararlara, kanunlara ve genelgelere rağmen hâlâ “özürlü burada ne iş yapacak, özürlü çalışamaz” diye direniyor. Biz bu bakış açısını kırmak ve zorlukları ortadan kaldırmak için birçok yolu deniyoruz. Kurumlar, “sınav açamıyoruz, ekibimiz ve zamanımız” yok diyordu. Bunun için merkezi sınav sistemi getirildi. Özürlüler, iller arasına perişan oluyordu. Kurumların açık listesini alacağız. Hangisinde ne tür engelli ihtiyacı var belirleyeceğiz ve ardından atama yapacağız. Zihinsel engellilere de kura çekimi yapmayı düşünüyoruz.
RAPOR MAĞDURİYETİ GİDERİLDİ
Sağlık kurul raporlarıyla ilgili çok soru alıyoruz. Aralık ayında çıkan yönetmelikle ne değişti?
Özürlülerin 2006’daki raporlarda hakları kısıtlanmıştı. Bunları düzelttik. Raporlarda 5-10 puan artış oldu. Engelliler isterse bunu değiştirebiir. Ama değiştirmezse de elindeki rapor geçerlidir. Yönetmelikte “ağır özürlü” tabirini netleştirdik. Artık yüzde 50 ve üzeri ağır özürlülük kapsamına gidiyor. Tabii heyetin bunu onaylaması gerekiyor.
Raporların alınmasıyla ilgili de yeni bir düzenlemeniz var mı?
Özürlülerden başvurduğu Milli Eğitim ayrı, Maliye ayrı, SGK ayrı bir rapor istiyor. Kurumlar birbirlerinin raporunu kabul etmiyor, ayrı bir değerlendirme yapıyor. Bu sebeple engelliler kurum kurum dolaşıyorlar. Bunu bir standarda bağlamak için ilgili kurumlarla anlaşmaya vardık. Sağlık Bakanlığı tarafından bir otomasyon sistemi yapılacak. Program, objektif olacak. Mesela siz engellisiniz, size 5 ayrı doktor bakıyor. Doktor bazen inisiyatifini kullanarak oranı az ya da yüksek verebiliyordu. Yeni sistemle engellinin gittiği doktor, genel puanı görmeden özür oranını verecek. Özürlü, bütün muayenelerden çıktığında kaç puan aldığını bilmeyecek. Artık özürlüler rapor taşımayacak. Özürlü, gittiği devlet kurumlarında kimlik numarasına göre hizmetini alacak. Bakanlık yakında ihaleye çıkacak.
KALDIRIM YAPMAYAN CEZAYI YER
En çok zorlandığınız konu hangisi?
İstihdam, sağlık, sosyal hizmetlerde büyük mesafeler aldık. Ancak ulaşılabilirlik konusunda çok zorlanıyoruz. En geri kaldığımız nokta bu. 2012 Temmuz ayına kadar bütün kamu binalarının, yolların, parkların engellilere uygun hale getirilmesi gerekiyor. Bu tarihten sonra belediyeler cezaya hazır olsun. Şimdiden STK’lar davalar açmaya hazırlanıyor. Belediyeler ben yapamam demiyor. Bu yönde çalışmalar var. Ancak yapılan asansörler, rampalar standart dışı oluyor. Güzel bir kaldırım yapıyor ama ortasına ağaç dikiliyor.
Seçimde sandıklar giriş katlara
Özürlüler İdaresi Başkanı Bekir Köksal’a “Seçimler yaklaşıyor. Sandık başlarında engelliler için işkence haline gelen o bildik görüntüler yine yaşanacak mı?” diye sorduk. Köksal şöyle cevap verdi: “Her dönem, engelliler oy kullanırken büyük sıkıntılar yaşıyor. Bedensel engelliler üst katlara çıkamıyor. YSK ile prensip olarak anlaştık. Bizdeki verileri YSK’ya göndereceğiz, onlar da buna göre engelliler için giriş katlara sandık koyacak. Bize kayıtlı 108 bin kişi var. Seçime kadar engellilerden bize kayıt yaptırmalarını istiyoruz. Eğer yine de kayıt yaptırılmazsa engelli, kütük listeleri askıya çıktığında itiraz süresince ilçe seçim kuruluna bir özürlü kimlik kartı ya da sağlık raporuyla başvurup giriş katlarda oy kullanacak. Buna yaşlıların ve şişmanların da dahil edilmesini teklif ettik. Ama onların hangi rapora göre belirleneceği belli olmadığı için sıcak bakmadılar.”
Engelliye bakım sigortası geliyor
Devlet, “ağır özürlü” raporu bulunan ve maddi durumu iyi olmayan engellilerin ailelerine bir asgari ücret miktarınca evde bakım parası veriyor. Bu hizmetten faydalananların sayısı 2011 şubat sonu itibariyle 295 bini buldu. Bekir Köksal, bu çerçevede bir de “bakım sigortası” düşündüklerini söyledi. Köksal, “Bakım hizmetlerinden geliri düşük olanlar faydalanıyor. Bu sebeple bir bakım sigortası sistemi getirmeyi planlıyoruz. Muhtemelen karma sistem uygulayacağız. Geliri düşük olanın sigortasını devlet ödeyecek, geliri iyi olanlarınki de kişilerin ödeyeceği primlerden karşılanacak” dedi.
ARKADAŞIM KASPAR
İngiltere’de otizmli çocukların sosyal iletişim becerilerinin geliştirilmesi için “Kaspar” isimli robot kullanılmaya başlandı. Çocuk görünümündeki robot insan gibi tepkiler vermek üzere geliştirildi. Gülümseyen, surat asan, göz kırpan ve kollarını oynatabilen “Kaspar”, fiziki dokunuşlara doğal tepkiler verebilmek için suni derilerle kaplandı. Avuç içleri ve parmak uçlarında uygulanan baskıyı yorumlayan sensörlere sahip robot, sayesinde otistik çocukların sosyal iletişim becerilerinin geliştirilmesi hedefleniyor. Dünya çapında oldukça yaygın görülen ve tam olarak tanınmayan otizm, her ırk etnik ve sosyal gruplarda görülebiliyor ve kişinin başkalarıyla iletişim kurma becerisini engelliyor.
Otizmli ailelere internetten ücretsiz eğitim
Tohum Otizm Vakfı, özel eğitim imkânı bulamayan onbinlerce aileye eğitim desteği vermek için bir internet sitesi hazırlıyor.
Tohum Otizm Vakfı, otizmli çocuğu olan aileler ve bu konuda çalışanlar için www.tohumotizmportali.org adı altında bir eğitim portalı hazırladı. AB hibesiyle hayata geçirilen internet sitesi, otizmli çocukları için yeterli eğitim imkânı bulamayanlara alternatif sunacak. Dün The Marmara Otel’de projenin tanıtım toplantısı yapıldı. Biz de bu etkinliğe katılarak vakıf başkanı Mine Narin ve vakıf yöneticilerinden site hakkında bilgi aldık.
Türkiye genelinde okul öncesi eğitimde sadece 450 engelli öğrencinin bulunduğunu geri kalanların özel eğitimden mahrum kaldığını belirten Tohum Otizm Vakfı Başkanı Mine Narin, “Bundan hareketle otizmle ilgili bir eğitim portalı hazırladık. Buradan onbinlerce otizmli ailesine destek vereceğiz. Sadece onlara değil, öğretmenlere, uzmanlara, üniversite öğrencilerine ücretsiz bilgi sunacağız. Aileler sitedeki videoları izleyerek öğrendiklerini çocuğuna evinde uygulayacak. Forum sayfasında bunları paylaşabilecek” dedi. Üç üniversiteden beş hocanın hazırlayacağı portal haziran ayı itibariyle faaliyete geçecek.
AB engelli stratejisine Sabancı desteği
Engellilerin İnsan Hakları Avrupa Vakıflar Konsorsiyumuna destek veren Sabancı Vakfı, bu kapsamda AB 2010-2020 Engelli Strateji Belgesi’nin şekillenmesine katkı sundu. Ocak ayında yayınlanan, engelli konusuna ilişkin fikirlerin ortaya çıkarıldığı ‘İyi Örnekler Raporu’ doğru bilgilerin paylaşımı açısından karar vericiler nezdinde yol gösterici oldu.
Ünlüler ses verdi, sesli kitap sayısı 5 bini aştı
Milli Kütüphane Başkanlığı diğer kütüphanelerden aktarılanlarla birlikte 5 bine yakın seslendirilmiş eseri internet sitesinden görme engelli vatandaşların hizmetine sunuyor. Roman, şiir ve deneme gibi edebi çalışmaların bulunduğu sesli kütüphane hizmetinde, son yıllarda her türlü ders ve sınav hazırlık (KPSS, KPDS, SBS hazırlık, üniversite giriş sınavına hazırlık) kitaplarına da yer verilmeye başlandı. Görme engelli vatandaşlar tarafından yoğun ilgi gören kitapların seslendirmesi, aralarında gazeteci, emekli spiker ve öğretmenlerin de bulunduğu 100’ün üzerinde gönüllü okuyucu tarafından yapıldı. İnternet üzerinden verilen ücretsiz hizmetten faydalanmak isteyenlerin, Kültür ve Turizm Bakanlığı internet sitesi veya www.mkutupgov.tr/konusankitap adresinde bulunan üyelik formunu doldurmaları, rapor ya da özürlü kimliği fotokopilerini Milli Kütüphane Başkanlığına ulaştırmaları gerekiyor.
Görünmez kulaklığa ödül
İşitme kaybı yaşayanlar için teknoloji üreten Starkey İşitme Cihazları, görünmez ve kişiye özel işitme cihazı “Sound Lens” ile Amerika’nın önde gelen firmaları arasında yer aldı. 12 yıldır Türkiye pazarında bulunan Starkey, bu cihaz ile yılın en iyi tasarım ödülünü aldı. Sound Lens’in, kulak kanalının içinde tamamen gizli tasarımı, çeşitli sebeplerden işitme cihazı kullanmaya çekinen kişilerin artık rahatça kullanmasını sağlıyor.
Engelleri kaldırdı ihalede finale kaldı
Karsan dünya devlerinin arasından sıyrılıp New York Taksi İhalesi'nde Ford ve Nissan’la birlikte finale kaldı. Karsan'ın engelliler için özel tasarlanmış modeli, internet erişimi, cam tavan gibi dizayn farklılıkları ile ihalede avantajlı konumda olduğu kaydedilirken, diğer finalist Ford Transit'in de Türkiye'de üretildiğinin altı çizildi.
[/FONT]
Paylaş
Okurlarımızdan sıkça aldığımız soruları gazetemizde konuk ettiğimiz Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanı Bekir Köksal’a sorduk. Köksal, son yıllarda yapılan büyük adımları anlattı ve engellilere müjde verdi:
DEVLET OTOMASYONA GEÇİYOR
Merkezi sınav sistemiyle engelli memur adayları büyük bir dertten kurtarıldı. Şimdi de rapor çilesi kaldırılıyor. Sağlık kurulu raporları artık merkezi otomasyon sistemiyle alınacak ve bunlar her kurumda kullanılabilecek.
Son yıllarda engelli politikalarıyla ilgili ciddi adımlar atılmaya başlandı. Referandumla haklarında “pozitif ayırımcılık” yapılması kararı alınan engellilerin şimdiye kadar şikayet ettiği birçok konu çözüme kavuşturuluyor. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanı Bekir Köksal’ı gazetemizde konuk ettik ve bu konuda neler yapıldığını dinledik. Köksal’a okurlarımızdan en çok gelen soruları yönelttik.
BÜROKRATLAR İSTİHDAMA DİRENİYOR
Geçen yıl kamuya 38 bin engelli alınacak denildi? Ama hâlâ birçok kadro boş. Şu an hangi aşamadayız?
2002 yılında kamu ve özelde çalışan engelli sayısı 10 bin 883 idi. 2011 Ocak ayı itibariyle bu rakam 35 bini buldu. 2002 kamuda 5 bin 777 kişi çalışıyordu. 2011 şubat ayı itibariyle çalışan sayısı 21 bine ulaştı. Bütçe kanunu geçmiş. Hükümet, engelliye bu hakkı vermiş. 38 bin kadroyu istediğiniz zaman kamu kurumlarına atama yapabilirsin demiş. Ama maalesef kamu kurumlarının yöneticileri, kararlara, kanunlara ve genelgelere rağmen hâlâ “özürlü burada ne iş yapacak, özürlü çalışamaz” diye direniyor. Biz bu bakış açısını kırmak ve zorlukları ortadan kaldırmak için birçok yolu deniyoruz. Kurumlar, “sınav açamıyoruz, ekibimiz ve zamanımız” yok diyordu. Bunun için merkezi sınav sistemi getirildi. Özürlüler, iller arasına perişan oluyordu. Kurumların açık listesini alacağız. Hangisinde ne tür engelli ihtiyacı var belirleyeceğiz ve ardından atama yapacağız. Zihinsel engellilere de kura çekimi yapmayı düşünüyoruz.
RAPOR MAĞDURİYETİ GİDERİLDİ
Sağlık kurul raporlarıyla ilgili çok soru alıyoruz. Aralık ayında çıkan yönetmelikle ne değişti?
Özürlülerin 2006’daki raporlarda hakları kısıtlanmıştı. Bunları düzelttik. Raporlarda 5-10 puan artış oldu. Engelliler isterse bunu değiştirebiir. Ama değiştirmezse de elindeki rapor geçerlidir. Yönetmelikte “ağır özürlü” tabirini netleştirdik. Artık yüzde 50 ve üzeri ağır özürlülük kapsamına gidiyor. Tabii heyetin bunu onaylaması gerekiyor.
Raporların alınmasıyla ilgili de yeni bir düzenlemeniz var mı?
Özürlülerden başvurduğu Milli Eğitim ayrı, Maliye ayrı, SGK ayrı bir rapor istiyor. Kurumlar birbirlerinin raporunu kabul etmiyor, ayrı bir değerlendirme yapıyor. Bu sebeple engelliler kurum kurum dolaşıyorlar. Bunu bir standarda bağlamak için ilgili kurumlarla anlaşmaya vardık. Sağlık Bakanlığı tarafından bir otomasyon sistemi yapılacak. Program, objektif olacak. Mesela siz engellisiniz, size 5 ayrı doktor bakıyor. Doktor bazen inisiyatifini kullanarak oranı az ya da yüksek verebiliyordu. Yeni sistemle engellinin gittiği doktor, genel puanı görmeden özür oranını verecek. Özürlü, bütün muayenelerden çıktığında kaç puan aldığını bilmeyecek. Artık özürlüler rapor taşımayacak. Özürlü, gittiği devlet kurumlarında kimlik numarasına göre hizmetini alacak. Bakanlık yakında ihaleye çıkacak.
KALDIRIM YAPMAYAN CEZAYI YER
En çok zorlandığınız konu hangisi?
İstihdam, sağlık, sosyal hizmetlerde büyük mesafeler aldık. Ancak ulaşılabilirlik konusunda çok zorlanıyoruz. En geri kaldığımız nokta bu. 2012 Temmuz ayına kadar bütün kamu binalarının, yolların, parkların engellilere uygun hale getirilmesi gerekiyor. Bu tarihten sonra belediyeler cezaya hazır olsun. Şimdiden STK’lar davalar açmaya hazırlanıyor. Belediyeler ben yapamam demiyor. Bu yönde çalışmalar var. Ancak yapılan asansörler, rampalar standart dışı oluyor. Güzel bir kaldırım yapıyor ama ortasına ağaç dikiliyor.
Seçimde sandıklar giriş katlara
Özürlüler İdaresi Başkanı Bekir Köksal’a “Seçimler yaklaşıyor. Sandık başlarında engelliler için işkence haline gelen o bildik görüntüler yine yaşanacak mı?” diye sorduk. Köksal şöyle cevap verdi: “Her dönem, engelliler oy kullanırken büyük sıkıntılar yaşıyor. Bedensel engelliler üst katlara çıkamıyor. YSK ile prensip olarak anlaştık. Bizdeki verileri YSK’ya göndereceğiz, onlar da buna göre engelliler için giriş katlara sandık koyacak. Bize kayıtlı 108 bin kişi var. Seçime kadar engellilerden bize kayıt yaptırmalarını istiyoruz. Eğer yine de kayıt yaptırılmazsa engelli, kütük listeleri askıya çıktığında itiraz süresince ilçe seçim kuruluna bir özürlü kimlik kartı ya da sağlık raporuyla başvurup giriş katlarda oy kullanacak. Buna yaşlıların ve şişmanların da dahil edilmesini teklif ettik. Ama onların hangi rapora göre belirleneceği belli olmadığı için sıcak bakmadılar.”
Engelliye bakım sigortası geliyor
Devlet, “ağır özürlü” raporu bulunan ve maddi durumu iyi olmayan engellilerin ailelerine bir asgari ücret miktarınca evde bakım parası veriyor. Bu hizmetten faydalananların sayısı 2011 şubat sonu itibariyle 295 bini buldu. Bekir Köksal, bu çerçevede bir de “bakım sigortası” düşündüklerini söyledi. Köksal, “Bakım hizmetlerinden geliri düşük olanlar faydalanıyor. Bu sebeple bir bakım sigortası sistemi getirmeyi planlıyoruz. Muhtemelen karma sistem uygulayacağız. Geliri düşük olanın sigortasını devlet ödeyecek, geliri iyi olanlarınki de kişilerin ödeyeceği primlerden karşılanacak” dedi.
ARKADAŞIM KASPAR
İngiltere’de otizmli çocukların sosyal iletişim becerilerinin geliştirilmesi için “Kaspar” isimli robot kullanılmaya başlandı. Çocuk görünümündeki robot insan gibi tepkiler vermek üzere geliştirildi. Gülümseyen, surat asan, göz kırpan ve kollarını oynatabilen “Kaspar”, fiziki dokunuşlara doğal tepkiler verebilmek için suni derilerle kaplandı. Avuç içleri ve parmak uçlarında uygulanan baskıyı yorumlayan sensörlere sahip robot, sayesinde otistik çocukların sosyal iletişim becerilerinin geliştirilmesi hedefleniyor. Dünya çapında oldukça yaygın görülen ve tam olarak tanınmayan otizm, her ırk etnik ve sosyal gruplarda görülebiliyor ve kişinin başkalarıyla iletişim kurma becerisini engelliyor.
Otizmli ailelere internetten ücretsiz eğitim
Tohum Otizm Vakfı, özel eğitim imkânı bulamayan onbinlerce aileye eğitim desteği vermek için bir internet sitesi hazırlıyor.
Tohum Otizm Vakfı, otizmli çocuğu olan aileler ve bu konuda çalışanlar için www.tohumotizmportali.org adı altında bir eğitim portalı hazırladı. AB hibesiyle hayata geçirilen internet sitesi, otizmli çocukları için yeterli eğitim imkânı bulamayanlara alternatif sunacak. Dün The Marmara Otel’de projenin tanıtım toplantısı yapıldı. Biz de bu etkinliğe katılarak vakıf başkanı Mine Narin ve vakıf yöneticilerinden site hakkında bilgi aldık.
Türkiye genelinde okul öncesi eğitimde sadece 450 engelli öğrencinin bulunduğunu geri kalanların özel eğitimden mahrum kaldığını belirten Tohum Otizm Vakfı Başkanı Mine Narin, “Bundan hareketle otizmle ilgili bir eğitim portalı hazırladık. Buradan onbinlerce otizmli ailesine destek vereceğiz. Sadece onlara değil, öğretmenlere, uzmanlara, üniversite öğrencilerine ücretsiz bilgi sunacağız. Aileler sitedeki videoları izleyerek öğrendiklerini çocuğuna evinde uygulayacak. Forum sayfasında bunları paylaşabilecek” dedi. Üç üniversiteden beş hocanın hazırlayacağı portal haziran ayı itibariyle faaliyete geçecek.
AB engelli stratejisine Sabancı desteği
Engellilerin İnsan Hakları Avrupa Vakıflar Konsorsiyumuna destek veren Sabancı Vakfı, bu kapsamda AB 2010-2020 Engelli Strateji Belgesi’nin şekillenmesine katkı sundu. Ocak ayında yayınlanan, engelli konusuna ilişkin fikirlerin ortaya çıkarıldığı ‘İyi Örnekler Raporu’ doğru bilgilerin paylaşımı açısından karar vericiler nezdinde yol gösterici oldu.
Ünlüler ses verdi, sesli kitap sayısı 5 bini aştı
Milli Kütüphane Başkanlığı diğer kütüphanelerden aktarılanlarla birlikte 5 bine yakın seslendirilmiş eseri internet sitesinden görme engelli vatandaşların hizmetine sunuyor. Roman, şiir ve deneme gibi edebi çalışmaların bulunduğu sesli kütüphane hizmetinde, son yıllarda her türlü ders ve sınav hazırlık (KPSS, KPDS, SBS hazırlık, üniversite giriş sınavına hazırlık) kitaplarına da yer verilmeye başlandı. Görme engelli vatandaşlar tarafından yoğun ilgi gören kitapların seslendirmesi, aralarında gazeteci, emekli spiker ve öğretmenlerin de bulunduğu 100’ün üzerinde gönüllü okuyucu tarafından yapıldı. İnternet üzerinden verilen ücretsiz hizmetten faydalanmak isteyenlerin, Kültür ve Turizm Bakanlığı internet sitesi veya www.mkutupgov.tr/konusankitap adresinde bulunan üyelik formunu doldurmaları, rapor ya da özürlü kimliği fotokopilerini Milli Kütüphane Başkanlığına ulaştırmaları gerekiyor.
Görünmez kulaklığa ödül
İşitme kaybı yaşayanlar için teknoloji üreten Starkey İşitme Cihazları, görünmez ve kişiye özel işitme cihazı “Sound Lens” ile Amerika’nın önde gelen firmaları arasında yer aldı. 12 yıldır Türkiye pazarında bulunan Starkey, bu cihaz ile yılın en iyi tasarım ödülünü aldı. Sound Lens’in, kulak kanalının içinde tamamen gizli tasarımı, çeşitli sebeplerden işitme cihazı kullanmaya çekinen kişilerin artık rahatça kullanmasını sağlıyor.
Engelleri kaldırdı ihalede finale kaldı
Karsan dünya devlerinin arasından sıyrılıp New York Taksi İhalesi'nde Ford ve Nissan’la birlikte finale kaldı. Karsan'ın engelliler için özel tasarlanmış modeli, internet erişimi, cam tavan gibi dizayn farklılıkları ile ihalede avantajlı konumda olduğu kaydedilirken, diğer finalist Ford Transit'in de Türkiye'de üretildiğinin altı çizildi.
[/FONT]
Paylaş
