Sizce sözlükte 'engelli' kelimesinin karşısında nasıl bir tanım olmalı?

[KanatlıTırtıl]

Yıllarca Bilgisayar programcılığı yaptım.
Dolayısıyla konuları analiz ederken parçalara bölüyoruım.
Bütünde sağlıklı çalışıp çalışmadığına bakıyorum.
Mantıkla gidiyorum...En önce ve genellikle sadece mantıkla tartıyorum.


Ben bir modeli savunmuyorum. Dolayısıyla diğer modeli körü körüne karşıma almıyorum.

....... * * * ........

Doğuştan veya sonradan meydana gelen hastalıklar, sakatlıklar (vücudun görsel/işlevsel/zihinsel/ruhsal farklılıkları) öne sürülerek, toplumsal/yönetsel tutum ve tercihler sonucu yaşamın birçok alanında kısıtlanan, engellerle karşılaşan kişi.

Her şey bir yana.. Da bu ruhsal farklılıkları nasıl tespit edeceksiniz?

Ruh nedir?
Ruh nasıl tespit edilir, ölçülür?
Ruhsal fark nedir?
Evrende gelmiş geçmiş ruhlar içinde, Aynı olan iki ruh var mıdır? (ruh ikizi geyiği yapmayın)

Ruhsal farkı öne sürülerek, toplumsal/yönetsel tutum ve tercihler sonucu yaşamın birçok alanında kısıtlanan, engellerle karşılaşan kişi... ne yapabilir ki?

......... * * * ...........

... öne sürülerek, toplumsal/yönetsel tutum ve tercihler sonucu yaşamın birçok alanında kısıtlanan, engellerle karşılaşan kişi...

Üstteki tanımdaki gibi,
Toplum/Yönetim e rağmen değil..
Toplum/Yönetim ile beraber çözüme gitmeliyiz.

Üstteki tanıma göre, sakat kişi, Toplum/Yönetim e karşı durmak için, mücadele için... Toplum/Yönetim in kullandığı Bağımsız Değişkenleri (argüman) kullanmalıdır. Bu Bağımsız Değişken de Siyasettir.

Dolayısıyla sonuç olarak, daha evvel de yazdığım ve tanım sahibince de kabul edildiği gibi bu tanım (engelli hareketine atıfta bulunan) siyasi bir tanımdır.

......... * * * ........

Medikal model, özürlü bireyi genel olarak tekerlekli sandalyeye ve eve mahkum, merdivenleri çıkamayan, yardıma ihtiyaç duyan, tedaviye ihtiyaç duyan, ellerini kullanamayan, yürüyemeyen veya göremeyen, doktora veya kurumsal bakıma ihtiyaç duyan insanlar olarak görür. Böyle gördüğü için de özürlü bireye genellikle şunları söyler (13):

- Sen acı çekiyorsun
- Sen bir 'sorun'sun
- Özürlülüğünün tedaviye ihtiyacı var
- Yaşamına ilişkin kararları veremezsin
- Profesyoneller tarafından bakılmaya ihtiyacın var
- Asla özrü olmayan birine eşit olamayacaksın.

Yukarıda alıntı yaptığım makalede Sn.Doç. Dr. Çiğdem ARIKAN malesef tespitlerini taraflı, önyargılı, yönlendirici biçimde yapmıştır. Kırmızıyla işaretlenen örnek maddeler bilimsel değildir. İzafidir.

Üstelik Doç. Dr. Çiğdem ARIKAN bu makalede ÖZÜRLÜ terimini kullanmıştır. Yani bu makaleden çıkıp engelli terimi için tanımı yapıldığında, yine özürlü=engelli=sakat olacaktır.. Ki zaten öyledir.

Alper Abinin dediği ve tüm tanımlarda belirtildiği gibi, engellilik tıbbi nedenli bir durumdur. Ve bunun -genellikle olumsuz sosyal sonuçları- meydana gelir. Bu sonuçlardan tabii ki "her zaman" engelli birey sorumlu tutulamaz. Nadiren de olsa (aslında pek de nadir değil, çünkü engelli/sakat/özürlü deyince akla şıp diye gelen dilenci modelinden bizzat bireyler sorumludur) birey kendini geliştirme adına bir çabada bulunmadığı için sorumludur.

Toplum-Yönetim le beraber, çeşitli alanlarda çalışarak çözüm bulunmalıdır.

[OturanBoğa]

"ruhsal" sözünün geçmediği hiç bir sakat/engelli/özürlü tanımı yoktur. Üstte de alıntıladığım üzere Özürlüler Kanunu da buna dahildir...

Elbette "Toplum/Yönetim e rağmen değil". Toplumda/yönetimde engel koyan/engel kaldırmayanlara karşı/onlara rağmen, toplumdaki tüm duyarlı kişilerle beraber...

Dünya üzerinde Medikal Modeli benimseyen insan hala var mı, bilmiyorum doğrusu. Hele akademik açıdan benimseyen, hiç okumadım. Tabii son 30-40 yıldan bahsediyorum. Ondan önce Hitler gibi üstün ve kusursuz abiler sorunlu/sağlıksız/sakat canlılar hakkında gereğini yapıyordu çok şükür.

[Pegasus]

Yazıyı okudum. Ancak medikal modelin algılama şeklini kabul edebilsem de bu algılamanın akabinde medikal modele yüklenen tutumun tam da böyle olmayabileceğini düşünüyorum. Doğrusu hitlervari bir yaklaşımla medikal bakışın özdeşleştirilmesi biraz indirgemeci geldi bana. Çünkü medikal bakışta sosyal bakışta az olan bir gerçekçilik var gibi.

Nedense sosyal modelin söylemi çok daha kabul edilebilir görünsede engelliliği salt sosyal rollerle açıklaması eksik yanını oluşturuyor gibi. Medikal model de eğer kendisine bu yazıda atfedilen sosyal duyarsızlığa sahipse benzer bir eksikliğe sahip.

Ben nedense bu ikisini arasında bir yerlerde oturacak bir yerler olması gerektiğini düşünüyorum. Bu oturacak yerin nasıl olması gerektiği, sınırların nereden çizileceği hakkında bir fikrim yok. Sadece böyle hissediyorum.

[KanatlıTırtıl]

Lütfen uç noktalara yönlendirmeyin. Banane Hitler den ya. Model kavramını ben atmadım ortaya.

Elbette "Toplum/Yönetim e rağmen değil". Toplumda/yönetimde engel koyan/engel kaldırmayanlara karşı/onlara rağmen, toplumdaki tüm duyarlı kişilerle beraber...

O halde yapılan "engellenmişlik" tanımının değişmesi şart. Zira o tanımda her koşulda -öne sürülmek- ifade ediliyor ve her koşulda özne toplum/yönetim oluyor.

[OturanBoğa]

İki bakış arasındaki en temel fark kanımca şu: Medikal model en öne sakatlığı koyuyor, onu sorunsallaştırıyor (ve dolayısıyla onu düzeltmeye çalışıyor), Sosyal Model ise sakatlık halini ikinci plana atıp, en öne engellenmişliği getiriyor, bunu sorunsallaştırıyor (ve dolayısıyla onu düzeltmeye çalışıyor).
En iyimser bakışla bir öncelik tercihi yani.
Bülent deyince insanların aklına hastalık mı gelsin, yoksa tekerlekli sandalyesiyle merdivenin dibinde engellenen biri mi? Hastalık gelirse, sorun Bülent'tedir, Allah selamet versin... Diğeri gelirse, o merdivenlerin Bülent'e uygun yapılması için birilerine işaret edilir, sorumluluk yüklenir.

Şöyle bir örnek vereyim: İnternette arama motorlarını (google, yahoo vs.) hepimiz kullanırız. Yerli arama motorlarının neredeyse tamamına yakınında sakat/engelli ile ilgili siteler Tıp ya da Kişisel Siteler üst başlığının altında dizinlenirler. Yani Türkçe düşünen birinin aklına sakat/engelli dendiğinde ilk olarak sağlık sorunları gelir. Oysa ne ben hastayım ne de Vefa!
Yabancı dildeki arama motorlarında ise sakat/engelli ile ilgili siteler Toplumlsal/Sosyal Gruplar üst başlığının altında dizinlenir! Çünkü orada önemli olan sakatlığın tıbbi yanı değil, sakatlık öne sürülerek engellenmek/kısıtlanmak/göz ardı edilmektir. Sorun budur ve sakatlar bu sorunu yaratanlara kaşı mücadele ederler... olmayan ayağına karşı değil!

İşte ben de bu misal, engelli tanımını yaparken engellenmişliğe özellikle vurgu yapılmasından, hatta insanların gözüne gözüne sokulmasından yanayım


Not: Türkçe arama motorlarına 3-4 yıldır mesaj yazar ve engellilerle ilgili sitelerin TIP üst başlığından değil, Toplum/sosyal üst başlığından yayınlanmasını isterim. Bazısı kabul etti, bazsından ses çıkmadı...