Aşağıdaki danıştay kararını lütfen iyice bir okuyun ve şu sorulara cevap verin:
Sorun 1: "Hastaneden %60 rapor aldım, Ankara Maliye oranımı %35'e düşürdü ve beni sakat statüsünden çıkardı."
Soru 1: Aşağıdaki Datıştay kararı bu konuda ne diyor?
Sorun 2: "Bundan x süre önce sağlık raporu çıkarmıştım ve orada bana %60 oran verdiler. Fakat şimdi o raporda "vergi indirimi alabilir" ibaresi işaretli olmadığı öne sürülerek benden yeni rapor isteniyor. Ve yeni rapor için başvurduğumda bana %35 oran verdiler. Yani eski raporum geçersiz sayıldı. Oysa raporum sürekli ibareli."
Soru 2: Aşağıdaki kararda da belirtildiği üzere, oran belirleme yetkisi hastanelerdedir. Ve ayrıca konuyla ilgili yönetmelik de (ilgili maddeleri aşağıya ekliyorum) raporların süresi ve veriliş amcı konusunda gerekli düzenlemelerde çok açık. Bu durumda benim önceden aldığım raporlardaki oranlar geçerli olmak zorunda değiğl mi? Eski yönetmelik uyarınca bana %60 oran veren hastane, şimdi yeni yönetmeliğe göre %35 rapor verebilir mi? Ve Maliye bu düşük oranı baz alabilir ve emeklilik hakkımı elimden alabilir mi?
*****
Sorun 1: "Hastaneden %60 rapor aldım, Ankara Maliye oranımı %35'e düşürdü ve beni sakat statüsünden çıkardı."
Soru 1: Aşağıdaki Datıştay kararı bu konuda ne diyor?
Sorun 2: "Bundan x süre önce sağlık raporu çıkarmıştım ve orada bana %60 oran verdiler. Fakat şimdi o raporda "vergi indirimi alabilir" ibaresi işaretli olmadığı öne sürülerek benden yeni rapor isteniyor. Ve yeni rapor için başvurduğumda bana %35 oran verdiler. Yani eski raporum geçersiz sayıldı. Oysa raporum sürekli ibareli."
Soru 2: Aşağıdaki kararda da belirtildiği üzere, oran belirleme yetkisi hastanelerdedir. Ve ayrıca konuyla ilgili yönetmelik de (ilgili maddeleri aşağıya ekliyorum) raporların süresi ve veriliş amcı konusunda gerekli düzenlemelerde çok açık. Bu durumda benim önceden aldığım raporlardaki oranlar geçerli olmak zorunda değiğl mi? Eski yönetmelik uyarınca bana %60 oran veren hastane, şimdi yeni yönetmeliğe göre %35 rapor verebilir mi? Ve Maliye bu düşük oranı baz alabilir ve emeklilik hakkımı elimden alabilir mi?
- Mevzuat No: E. 2000/3457
Tip: Danıştay Kararı
Konu: SAKATLIK İNDİRİMİNDEN YARARLANAN YÜKÜMLÜ ( Sakatlık Oranının Tesbitinde Uygulanacak Usul )
Metin:
4. DAİRE
E. 2000/3457
K. 2000/4508
T. 06.11.2000
• SAKATLIK İNDİRİMİNDEN YARARLANAN YÜKÜMLÜ ( Sakatlık Oranının Tesbitinde Uygulanacak Usul )
• VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANMA ŞARTLARI ( Sakatlık Oranının Tesbitinde Uygulanacak Usul )
• ÖZÜR ORANININ TESBİTİNDE UYGULANACAK USUL ( Sakatlık İndiriminden Yararlanacak Olan Yükümlünün )
• GELİR VERGİSİ YÜKÜMLÜSÜNÜN SAKATLIK ORANININ TESBİTİ USULÜ ( Sakatlık İndiriminden Yararlanabilmesi İçin )
193/m.31
ÖZET : Olayda, birinci derece sakat olarak indirimden yararlanmakta olan davacının özür oranının belirlenmesi için aldığı 23.2.1999 günlü ve 5037 sayılı Sağlık Kurulu Raporunda teşhis ve bulgular gösterilmiş ancak Yönetmelikte belirtilen şekilde özür oranı "yüzde" olarak tespit edilmemiştir. Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulu ise anılan rapora dayanarak özür oranını % 40 olarak belirlemiştir. Oysa davacı için Numune Hastahanesi Sağlık Kurulunca verilen 8.12.1988 günlü raporda, hastalığının kalıcı olduğu açıklandıktan sonra sakatlık oranı % 90 olarak gösterilmiştir. Bu durumda 18.3.1998 günlü 23290 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ilgili Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetkili Hastane Sağlık Kurullarınca % olarak tespit edilecek özür oranına göre işlem tesisi gerekirken Merkez Sağlık Kurulu tarafından belirlenen özür oranı esas alınmak suretiyle yapılan işlemde ve bu işleme karşı açılan davanın reddi yolundaki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Temyiz Eden : ....
İstemin Özeti : Davacı, çalışma gücü kaybının % 40 olarak belirlenmesine ilişkin 1.10.1999 günlü ve 41538 nolu Maliye Bakanlığı işleminin iptali istemiyle dava açmıştır. ... Vergi Mahkemesi 24.2.2000 günlü ve E: 1999/646, K: 2000/100 sayılı kararıyla; Gelir Vergisi Kanunu`nun 31 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yürürlüğe konulan "Sakatlık indiriminden Yararlanacak Hizmet Erbabının Sakatlık Derecelerinin Tespit Şekli ile Uygulanması Hakkında Yönetmeliğe" göre, çalışma gücünün yüzde kaçının kaybedildiği hususunun tespitinin Merkez Sağlık Kurulunun yetkisi dahilinde olduğu, hastane sağlık kurullarının yalnızca klinik muayene bulguları ile sakatlık bulguları ve teşhisi tespit yetkilerinin olduğu, ... Numune Hastanesi Sağlık Kurulunca davacının hastalığının tespit edildiği, ancak çalışma gücünün ne kadarının kaybedildiği hususunu tespit etmediği, Merkez Sağlık Kurulunca sakatlık oranı % 40 olarak tespit edildiğinden, davacının üçüncü derece sakatlık indiriminden yararlandırılması yolundaki işlemin kanuna uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Davacı, sakatlık oranının aynı hastane tarafından daha önce % 90 olarak belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti: Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Tetkik Hakimi ...`ın Düşüncesi: Özürlülere verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğin 7 nci maddesine göre sağlık kurulunca özür oranının % olarak belirleneceğinin belirtildiği, ... Numune Hastanesi Sağlık Kurulunca daha önce verilen raporda özür oranının % 90 olarak belirtildiği, daha sonra verilen raporda ise özür oranı belirtilmediği için Merkez Sağlık Kurulunca hangi gerekçeye dayanılarak bu oranın belirlendiği belirtilmediğinden kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı ...`in Düşüncesi: Uyuşmazlık, Merkez Sağlık Kurulunca davacının çalışma gücünün (% 40) yüzde kırkını kaybettiğine karar verilmesi üzerine üçüncü derece sakatlık indiriminden yararlanması gerektiği yolunda tesis edilen işlemine iptali istemiyle açılan davayı reddeden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla değişik 31/2 maddesinde çalışma gücünün asgari % 80 ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabının birinci derece sakat asgari % 60 ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabının ikinci derece sakat, asgari % 40 ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabının üçüncü derece sakat sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak düzenlenip 28.4.1981 gün ve 17324 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sakatlık indiriminden yararlanacak Hizmet Erbabının Sakatlık Derecelerinin Tesbit Şekli ile Uygulanması Hakkında Yönetmeliğe göre çalışma gücünün yüzde kaçının kaybedildiğinin tesbiti Merkez Sağlık Kuruluna ait ise de, 18.3.1998 gün ve 23290 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Özürlülere verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğin ikinci bölümünde yetkili sağlık kuruluşları belirlendikten sonra 6. maddesinde, özürlüler için düzenlenecek raporda.... bulgular ve teşhisin ayrıntılı olarak yazılıp özürlü kişi bizzat görülerek özür oranının 7. maddede belirtilen esaslara göre belirleneceği, 7. maddesinde de, özür oranının sağlık kurulunca çalışma gücü kayıp oranları cetvelinde yer alan özür durumuna göre (%) olarak belirleneceği, bu cetvelde adı geçmeyen hastalık ve özürlerin, fonksiyon kayıplarına göre değerlendirileceği belirtilmiştir.
Bu durumda, sağlık kurulunca özür oranının açıkça belirtilmesi gerekir.
Dosyanın incelenmesinden, 8.12.1988 gün ve 1825 sayılı ... Numune Hastanesi Sağlık Kurulu raporunda sakatlığın çeşidi ve sürekli olduğu belirtildikten sonra derecesi % 90 olarak belirlenmiş, aynı Hastanenin 23.2.1999 gün ve 5037 sayılı raporunda ise hastalığın kalıcı olduğu belirtildikten sonra özür durumuna göre çalışma gücü kayıp oranı belirtilmemiştir.
İkinci sağlık kurulu raporunda özür oranı belirtilmediğinden özür oranı belirtilmeyen ikinci sağlık kurulu raporunun geçerliliğinden söz dilemiyeceği gibi 1988 yılında verilen sağlık kurulu raporunda kayıp oranı % 90 iken davacının hastalığında iyileşme durumu olmadığı dikkate alındığında Merkez Sağlık Kurulunca özür oranının % 40 olarak tesbitinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Nitekim, Yönetmelik eki cetvelin Norolojik Hastalıklar Bölümünde hafif ve orta para parezi veya diparezi de çalışma gücü kayıp oranı, % 35-45 arasında belirlenmiş, parapleji veya dipleji de ise kayıp oranı % 80 olarak tesbit edilmiştir.
Bu durumda, davacının yönetmelikte belirlenen yetkili sağlık kuruluşuna sevki ile yönetmeliğin 6 ve 7 maddelerinde belirtilen hususları içeren sağlık kurulu raporu alındıktan sonra rapordaki bulgular dikkate alınarak Merkez sağlık Kurulunca işgücü kayıp oranının tesbiti gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, sakatlık indiriminden yararlanmak isteyen davacının, ... Numune Hastanesinden aldığı raporda özür oranının yazılmaması nedeniyle, Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulunca belirlenen % 40 özür oranı esas alınmak suretiyle tesis edilen davalı İdare işlemine ilişkindir.
Gelir Vergisi Kanununun 31/2 nci maddesinde "çalışma gücünün asgari % 80 ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derecede sakat, asgari % 60 ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derecede sakat, asgari % 40 ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece sakat sayılır." denilmiş olup, müteakip bentlerde ise sakatlık derecelerinin tespit şekli ve uygulamaya ilişkin esas ve usullerin Maliye ve Gümrük, Sağlık ve Sosyal Yardım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarınca bu konuda müştereken hazırlanacak bir yönetmelik ile tespit edileceği ifade edilmiştir.
18.3.1998 günlü ve 23290 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik" in Geçici 1 inci maddesinin son bendinde, "süreli verilen raporlar ile ilgili olarak hastaneye yeniden sevk işlemi uyarınca veya herhangi bir sebeple yeni bir rapor alınması halinde, çalışma gücü kayıp oranları bu yönetmelik hükümlerine göre yeniden hesaplanır." denilmekte olup, aynı yönetmeliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında sağlık kurulunun özür oranını 7 nci maddede belirtilen esaslara göre belirleyeceği ifade edilmiştir. Yönetmeliğin 7 nci maddesinde ise özür oranının, sağlık kurulunca Ek-2 sayılı Çalışma Gücü Kaybı Oranları Cetvelinde yer alan özür durumuna göre yüzde (%) olarak belirleneceği bu cetvelde adı geçmeyen hastalık ve özürlerin, fonksiyon kayıplarına göre değerleneceği hüküm altına alınmıştır.
Adı geçen Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren alınacak olan sağlık kurulu raporlarında, bu Yönetmelik hükümlerinin esas alınacağı açıktır. Anılan Yönetmelik ise özür oranının yüzde olarak belirleme yetkisini Ek listede yer alan hastane sağlık kurullarına tanımış olup, sağlık kurulu raporlarında belirtilen teşhise göre özür oranının yüzde olarak belirleme konusunda Merkez Sağlık Kuruluna bir yetki vermemiştir.
Olayda, birinci derece sakat olarak indirimden yararlanmakta olan davacının özür oranının belirlenmesi için aldığı 23.2.1999 günlü ve 5037 sayılı Sağlık Kurulu Raporunda teşhis ve bulgular gösterilmiş ancak Yönetmelikte belirtilen şekilde özür oranı "yüzde" olarak tespit edilmemiştir. Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulu ise anılan rapora dayanarak özür oranını % 40 olarak belirlemiştir. Oysa davacı için ... Numune Hastahanesi Sağlık Kurulunca verilen 8.12.1988 günlü raporda, hastalığının kalıcı olduğu açıklandıktan sonra sakatlık oranı % 90 olarak gösterilmiştir.
Bu durumda 18.3.1998 günlü 23290 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ilgili Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetkili Hastane Sağlık Kurullarınca % olarak tespit edilecek özür oranına göre işlem tesisi gerekirken Merkez Sağlık Kurulu tarafından belirlenen özür oranı esas alınmak suretiyle yapılan işlemde ve bu işleme karşı açılan davanın reddi yolundaki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Bu nedenle ... Vergi Mahkemesinin 24.2.2000 günlü ve E: 1999/646, K: 2000/100 sayılı kararının bozulmasına 6.11.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.
*****
- Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik
Resmî Gazete;
Tarih: 16 Temmuz 2006
Sayı : 26230
Özürlü sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi
MADDE 13 – (1) Özürlü sağlık kurulu raporunun sürekli olup olmadığı ile süreli raporlarda kontrol süresi mutlaka belirtilir.
(2) Özürlü sağlık kurulunca kişinin özür durumunun sürekli olduğuna karar verilmesi durumunda, özürlü sağlık kurulu raporunun ilgili bölümünde bu durum belirtilir. Ancak özür durumunun değişmesi halinde, rapor ve buna bağlı tüm vücut fonksiyon kaybı oranı yeniden belirlenir.
(3) Özürlü sağlık kurulunca özürlünün özür durumunun sürekli olmadığına karar verilmesi halinde de bu husus ilgili bölümde belirlenerek Özürlü Sağlık Kurulu Raporunun geçerlilik süresi belirtilir. Zaman içinde değişebilen veya kontrolü gerektiren hastalıklar, hastanın önceki özürlü sağlık kurulu raporu da kurula sunularak, özürlü sağlık kurulunun belirleyeceği süre içinde yeniden görüşülür ve karara bağlanır.
(4) Bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlar ile süreli raporların geçerlilik süresi dolmadan tekrar rapor istenmesi durumunda, mükerrer rapor tanzimini önlemek maksadıyla, ilgililerin daha önce Özürlü Sağlık Kurulu Raporu alıp almadıklarına ilişkin beyanı istenir. İlgilinin beyanı üzerine veya bir başka şekilde, evvelce Özürlü Sağlık Kurulu Raporu verilmiş olduğunun tespiti halinde tekrar rapor verilmez.
Özürlü sağlık kurulu raporunun tasdiki ve verilişi
MADDE 14 – (1) Raporların usulüne uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği, formdaki bilgilerin tam olarak doldurulup doldurulmadığı kontrol edilerek, gerekiyorsa eksik ve yanlışlıklar düzeltildikten sonra raporlar; kurum müracaatı ise üç nüsha, kişisel müracaatlarda ise iki nüsha olarak düzenlenir ve baştabip tarafından tasdik edilir.
(2) Özürlü Sağlık Kurulu Raporunun bir nüshası ilgili kişiye verilir. İlgilinin talebi üzerine hazırlanmış olan özürlü sağlık kurulu raporlarından; özürlünün kullanabileceği hakları sayısınca çoğaltılarak imza edilir, onaylanır ve mühürlenerek ilgiliye verilir. Kurum müracaatlarında ise raporun bir nüshası raporu isteyen kuruma gönderilir.
(3) Raporun bir nüshası, gerektiğinde belgelendirilmesi amacıyla raporu veren sağlık kuruluşunda saklanır. Raporların saklanma usul ve esasları; sağlık kuruluşlarının bağlı bulunduğu kurumların ilgili mevzuatına tabidir.
(4) Özürlü Sağlık Kurulu Raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşları, özürlü sağlık kurulu raporlarına ait bilgileri ulusal özürlüler veritabanında yer alması amacıyla Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığının belirleyeceği veri yapısında her ayın ilk haftası Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığına elektronik ortamda gönderir. Özürlü sağlık kurulu raporlarına ait bilgilerin ulusal özürlüler veritabanına aktarılması ile ilgili teknik yöntem ve veri aktarma periyoduna ilişkin usul ve esaslar gerekli görüldüğünde Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından değiştirilir.
[...]
Kazanılmış haklar
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce;
a) 18/3/1981 tarihli ve 8/2620 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sakatlık İndiriminden Yararlanacak Hizmet Erbabının Sakatlık Derecelerinin Tesbit Şekli ile Uygulanması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre alınan ve Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulunca nihai olarak karara bağlanan raporlarda yer alan çalışma gücü kayıp oranları,
b) 20/6/2006 tarihli ve 26204 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelikle yürürlükten kaldırılan 6/1/1994 tarihli ve 21810 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre alınan ve Emekli Sandığı Sağlık Kurulunca verilen nihai raporlarda yer alan vücut iş görme gücü kaybı oranları,
c) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30 uncu maddesi gereğince kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektörde istihdam edilen özürlülerin işe girişlerinde almış oldukları özürlü sağlık kurulu raporlarındaki çalışma gücü kaybı oranları,
ç) 6/2/1998 tarihli ve 98/10746 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda verilmiş olan özürlü sağlık kurulu raporlarındaki çalışma gücü kaybı oranları,
geçerli olup bu oranlara dayanılarak sağlanmış sosyal destek ve yardım hizmetlerinin sürdürülebilmesi için yeniden özürlü sağlık kurulu raporu düzenlenmez.
(2) Ancak, süreli verilen raporlar ile ilgili olarak hastaneye yeniden sevk işlemi uyarınca veya herhangi bir sebeple yeni bir rapor istenmesi durumunda, özür durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranları, bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden belirlenir.
(3) Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önceki mevzuat hükümlerine göre başlatılmış olan Özürlü Sağlık Kurulu Raporu ile ilgili işlemler, bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden evvel yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.
2 ye devam edersem... 
