Özürlü emekli aylığının hesaplanması diğerlerinden farklı değil
***SGK’dan özürlü olarak yaşa bağlık olmadan belli prim ödeme günü ve belli sigortalılık süresi ile emekli olanların emekli aylıkları da normal emekli olanlar gibi hesaplanmaktadır…
***Emekli aylığı hesabında 1 Ekim 2008 gününden sonra sonraki dönemin hesaplanmasında, 5400 günden az günü olanların günü 5400 günü varmış gibi hesap edilmektedir…
***Staj sigortası ise emeklilik için başlangıç sayılmaz…
Soru:
Cevap:
http://www.alitezel.com/tezel/index.php?sid=yazi&id=3226
***SGK’dan özürlü olarak yaşa bağlık olmadan belli prim ödeme günü ve belli sigortalılık süresi ile emekli olanların emekli aylıkları da normal emekli olanlar gibi hesaplanmaktadır…
***Emekli aylığı hesabında 1 Ekim 2008 gününden sonra sonraki dönemin hesaplanmasında, 5400 günden az günü olanların günü 5400 günü varmış gibi hesap edilmektedir…
***Staj sigortası ise emeklilik için başlangıç sayılmaz…
Soru:
19.09.2009 tarihli özürlülerle ilgili yazınızı okuduk. 5510 Sakatlık derecelerine göre kademeli emeklilik hususu anlaşılır şekilde. Ancak mesela özürlü emeklilik şartlarını yerine getirmiş kişinin emekli aylığının hesaplanması, çok bilinmeyenli matematiksel bir denklemin çözülmesi gibi bir şey. Yok mu dur bunun daha pratik bir yolu?
Yeri gelmişken sormak isterim. Mesela ben 1990 yılında ilk sigortalı oldum. Endüstri Meslek Lisesinde yapılmıştı ve 16 yaşındaydım. Sanıyorum 18 yaşından önceki yıllar sigorta başlangıcı olarak kabul edilmiyor. 01.01.1975 doğumluyum. 26.11.1992 yılında şu an çalıştığım kuruma girdim ve prim ödeme gün sayım 6120. Hizmet dökümüm ekte bilgilerinize sunulmuştur. Bu durumda;
1- Ne zaman emekli olabilirim?
2- Yukarıda belirtmiş olduğum bilgiler ışığında tarafıma bağlanacak emekli aylığı ve aylık bağlama oranı ne kadardır?
3- Prim gün sayısının artmasının emekli maaşına artı bir etkisi olur mu?
Yeri gelmişken sormak isterim. Mesela ben 1990 yılında ilk sigortalı oldum. Endüstri Meslek Lisesinde yapılmıştı ve 16 yaşındaydım. Sanıyorum 18 yaşından önceki yıllar sigorta başlangıcı olarak kabul edilmiyor. 01.01.1975 doğumluyum. 26.11.1992 yılında şu an çalıştığım kuruma girdim ve prim ödeme gün sayım 6120. Hizmet dökümüm ekte bilgilerinize sunulmuştur. Bu durumda;
1- Ne zaman emekli olabilirim?
2- Yukarıda belirtmiş olduğum bilgiler ışığında tarafıma bağlanacak emekli aylığı ve aylık bağlama oranı ne kadardır?
3- Prim gün sayısının artmasının emekli maaşına artı bir etkisi olur mu?
Cevap:
Erol bey, eski adıyla SSK yeni adıyla 4/A sigortalılarının emekli aylığının hesaplanmasında özürlü-normal ayrımı yoktur aynı usul ile emekli aylığı hesaplanır.
Emekli aylığının hesaplanması basitçe anlatılmak gerekirse aylık ortalama kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımı gibidir ama üç ayrı dönemi vardır.
*İlk dönem 31.12.1999 öncesi dönemi
*İkinci dönem 1.1.2000 ile 30.09.2008 dönemi
*Üçüncü dönem 1.10.2008 sonrasın dönemi
Bu üç dönemin da gerek aylık ortalama kazanç ve aylık bağlama oranlarının hesabı farklıdır.
---31.12.1999 öncesi (A1) dönemin aylık hesaplaması
İşlem 1-1999 yılı dahil olmak üzere geriye doğru 10 yıllık kazançlar toplanır ve 10’a (kişinin 1999 yılından geriye doğru 10 yılı yoksa bu kere kaç yılı varsa o kadar yıl kazancı yıla) bölünür çıkan yıllık kazanç rakamı (SSK tarafından yayınlanmış) gösterge tespit tablolarından bulunarak kişinin göstergesi (derece ve kademesi) tespit edilir. Tespit edilen gösterge ile 31.12.1999 günü geçerli olan memur maaş katsayısı (12000) çarpılır.
İşlem 2- Aylık bağlama oranı (ABO):31.12.1999 yılı öncesi döneme ait aylık bağlama oranı üst gösterge tablosundan aylık alacak olanlar için 5000 güne göre yüzde 50’den başlayıp, yüzde 60’a kadar gider ve ilk 5000 güne göre yüzde kaç olacağı tablosundan bulunur. Gösterge tablosundan aylık bağlama oranı ise yüzde 60’dır. İster üst gösterge ister gösterge tablosundan aylık alıyor olsun, şayet kişinin 5000 günden fazla günü varsa bu kere her 240 gün için yüzde 1 ilave edilir.
İşlem 3- İlk işlem sonucu bulunan rakam ile ikinci işlem ile bulunan ABO çarpılarak ilk (1999 öncesi) dönemin tam aylığı bulunur. Bulunan tam aylık toplam gün sayısı ile 31.12.1999 öncesi gün sayısına oranlanarak ilk dönemin kısmi aylığı bulunur. Bulunan kısmi aylık 1999 yılından sonraki (2000-2001-2002-2003-2004-2005-2006-2007) 8 yılın Tüfe ve büyüme oranları kadar arttırılarak 1.0cak 2008 gününe kadar güncellenir.
---01.01.2000—30.09.2008 (A2) dönemin aylık hesaplaması
İşlem 1- 2000 yılından 2008 yılına kadar tüm yılların kazançları tek tek yazılır ve her yılın kazancı bir sonraki yılların Tüfe ve Gelişme hızı kadar arttırılarak 2008 yılı ocak ayına taşınır. Güncellenmiş yani arttırılmış rakamlar toplanır ve bu dönemi gün sayısına bölünerek 1 günlük ortalama kazanç bulunur, bulunan rakam 30 ile çarpılarak ortalama aylık kazanç bulunur.
İşlem 2- Aylık bağlama oranı (ABO):Bu dönemim emekli aylığının hesabı şu şekildedir.
-İlk 3600 günün her 360 günü için yüzde 3,5
-3600 günden sonraki her 360 gün için yüzde 2,
-9000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1,5.
İşlem 3- Bulunan aylık kazanç ile bulunan ABO çarpılarak bu dönemim tam emekli aylığı bulunur ve toplam gün sayısının bu döneme denk gelen gün sayısına oranlaması yapılarak kısmi aylık bulunur.
---01.10.2008 sonrası (B) dönemin aylık hesaplaması
İşlem 1- 01.10.2008 günü ve sonrasının kazançları toplanır ve bu dönemi gün sayısına bölünerek 1 günlük ortalama kazanç bulunur, bulunan rakam 30 ile çarpılarak ortalama aylık kazanç bulunur.
İşlem 2- Aylık bağlama oranı (ABO):Bu dönemim emekli aylığının hesabı şu şekildedir.
-Her 360 gün için yüzde 2 hesabıyla bulunur. Özürlülerin 5400 günden az günü var bu 5400 günü varmış gibi hesaplanır.
İşlem 3- Bulunan aylık kazanç ile bulunan ABO çarpılarak bu dönemim tam emekli aylığı bulunur ve toplam gün sayısının bu döneme denk gelen gün sayısına oranlaması yapılarak kısmi aylık bulunur.
--Kısmi aylıkların birleştirilmesi
İşlem 1- Bulunan A1 ve A2 dönemlerinin aylıkları 01.01.2008 günü itibariyle olup bu rakam 2008 yılı tüfe oranı ve 2008 yılı büyüme oranının yüzde 30’u ile çarpılarak 2009 yılı ocak ayına taşınır.
İşlem 2- 2009 yılı ocak ayına güncellenen A dönemi aylıkları ile B dönemi aylıkları toplanır ve çıkan rakama yüzde 4 ek ödeme ilave edilir. Alınacak emekli aylığı budur.
***Emeklilik zamanınız:
Özürlü emekliliği konusunda soru sormuş ve ne zaman emekli olacağınızı öğrenmek istemişsiniz ama özür durumunuzdan bahsetmemişsiniz. Bu nedenle sadece normal emeklilik zamanınızı ifade edebilirim. Buna göre, lisede yapılan staj sigortası emeklilik için başlangıç sayılmaz ve sonraki 26.11.1992 işe girişiniz ile özürlü değilseniz 54 yaşında 5675 günle emekli olursunuz. Özürlü iseniz ve vergi indirim belgeniz varsa derecenize göre emeklilik süreniz farklı olur.
Emekli aylığının hesaplanması basitçe anlatılmak gerekirse aylık ortalama kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımı gibidir ama üç ayrı dönemi vardır.
*İlk dönem 31.12.1999 öncesi dönemi
*İkinci dönem 1.1.2000 ile 30.09.2008 dönemi
*Üçüncü dönem 1.10.2008 sonrasın dönemi
Bu üç dönemin da gerek aylık ortalama kazanç ve aylık bağlama oranlarının hesabı farklıdır.
---31.12.1999 öncesi (A1) dönemin aylık hesaplaması
İşlem 1-1999 yılı dahil olmak üzere geriye doğru 10 yıllık kazançlar toplanır ve 10’a (kişinin 1999 yılından geriye doğru 10 yılı yoksa bu kere kaç yılı varsa o kadar yıl kazancı yıla) bölünür çıkan yıllık kazanç rakamı (SSK tarafından yayınlanmış) gösterge tespit tablolarından bulunarak kişinin göstergesi (derece ve kademesi) tespit edilir. Tespit edilen gösterge ile 31.12.1999 günü geçerli olan memur maaş katsayısı (12000) çarpılır.
İşlem 2- Aylık bağlama oranı (ABO):31.12.1999 yılı öncesi döneme ait aylık bağlama oranı üst gösterge tablosundan aylık alacak olanlar için 5000 güne göre yüzde 50’den başlayıp, yüzde 60’a kadar gider ve ilk 5000 güne göre yüzde kaç olacağı tablosundan bulunur. Gösterge tablosundan aylık bağlama oranı ise yüzde 60’dır. İster üst gösterge ister gösterge tablosundan aylık alıyor olsun, şayet kişinin 5000 günden fazla günü varsa bu kere her 240 gün için yüzde 1 ilave edilir.
İşlem 3- İlk işlem sonucu bulunan rakam ile ikinci işlem ile bulunan ABO çarpılarak ilk (1999 öncesi) dönemin tam aylığı bulunur. Bulunan tam aylık toplam gün sayısı ile 31.12.1999 öncesi gün sayısına oranlanarak ilk dönemin kısmi aylığı bulunur. Bulunan kısmi aylık 1999 yılından sonraki (2000-2001-2002-2003-2004-2005-2006-2007) 8 yılın Tüfe ve büyüme oranları kadar arttırılarak 1.0cak 2008 gününe kadar güncellenir.
---01.01.2000—30.09.2008 (A2) dönemin aylık hesaplaması
İşlem 1- 2000 yılından 2008 yılına kadar tüm yılların kazançları tek tek yazılır ve her yılın kazancı bir sonraki yılların Tüfe ve Gelişme hızı kadar arttırılarak 2008 yılı ocak ayına taşınır. Güncellenmiş yani arttırılmış rakamlar toplanır ve bu dönemi gün sayısına bölünerek 1 günlük ortalama kazanç bulunur, bulunan rakam 30 ile çarpılarak ortalama aylık kazanç bulunur.
İşlem 2- Aylık bağlama oranı (ABO):Bu dönemim emekli aylığının hesabı şu şekildedir.
-İlk 3600 günün her 360 günü için yüzde 3,5
-3600 günden sonraki her 360 gün için yüzde 2,
-9000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1,5.
İşlem 3- Bulunan aylık kazanç ile bulunan ABO çarpılarak bu dönemim tam emekli aylığı bulunur ve toplam gün sayısının bu döneme denk gelen gün sayısına oranlaması yapılarak kısmi aylık bulunur.
---01.10.2008 sonrası (B) dönemin aylık hesaplaması
İşlem 1- 01.10.2008 günü ve sonrasının kazançları toplanır ve bu dönemi gün sayısına bölünerek 1 günlük ortalama kazanç bulunur, bulunan rakam 30 ile çarpılarak ortalama aylık kazanç bulunur.
İşlem 2- Aylık bağlama oranı (ABO):Bu dönemim emekli aylığının hesabı şu şekildedir.
-Her 360 gün için yüzde 2 hesabıyla bulunur. Özürlülerin 5400 günden az günü var bu 5400 günü varmış gibi hesaplanır.
İşlem 3- Bulunan aylık kazanç ile bulunan ABO çarpılarak bu dönemim tam emekli aylığı bulunur ve toplam gün sayısının bu döneme denk gelen gün sayısına oranlaması yapılarak kısmi aylık bulunur.
--Kısmi aylıkların birleştirilmesi
İşlem 1- Bulunan A1 ve A2 dönemlerinin aylıkları 01.01.2008 günü itibariyle olup bu rakam 2008 yılı tüfe oranı ve 2008 yılı büyüme oranının yüzde 30’u ile çarpılarak 2009 yılı ocak ayına taşınır.
İşlem 2- 2009 yılı ocak ayına güncellenen A dönemi aylıkları ile B dönemi aylıkları toplanır ve çıkan rakama yüzde 4 ek ödeme ilave edilir. Alınacak emekli aylığı budur.
***Emeklilik zamanınız:
Özürlü emekliliği konusunda soru sormuş ve ne zaman emekli olacağınızı öğrenmek istemişsiniz ama özür durumunuzdan bahsetmemişsiniz. Bu nedenle sadece normal emeklilik zamanınızı ifade edebilirim. Buna göre, lisede yapılan staj sigortası emeklilik için başlangıç sayılmaz ve sonraki 26.11.1992 işe girişiniz ile özürlü değilseniz 54 yaşında 5675 günle emekli olursunuz. Özürlü iseniz ve vergi indirim belgeniz varsa derecenize göre emeklilik süreniz farklı olur.
http://www.alitezel.com/tezel/index.php?sid=yazi&id=3226
